Ćmielowski „Pocałunek” to ceramiczna figurka stworzona po raz pierwszy w 1958 roku przez Lubomira Tomaszewskiego. Powstała w stylu charakterystycznym dla wzornictwa lat 50. i 60. XX wieku, wypracowanym przez projektantów Instytutu Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie. Po wielu latach zdecydowano o wznowieniu jej produkcji. Powstaje jednak wyłącznie na zamówienie.
Jak informuje Fabryka Porcelany AS Ćmielów, to właśnie „Pocałunek” był najbliższą sercu figurką stworzoną przez wybitnego artystę, jakim był Lubomir Tomaszewski. „Zatrzymał on w porcelanowej rzeźbie tak ulotną i wyjątkową chwilę towarzyszącą zakochaniu się, miłości” – opisuje na swojej stronie internetowej AS Ćmielów. Wspomniana figurka jest pozbawiona zbędnych detali, w której pojawiają się dwie osoby. „Projekt nie jest jedną, zwartą bryłą. Poza głowami i łączeniem u podstaw, widzimy dwie odrębne postaci ludzkie, a to za sprawą zastosowania w formie ażuru” – opisuje ćmielowska fabryka zaznaczając, że przestrzeń ta dodaje lekkości rzeźbie.
W ubiegłym roku, po wielu latach pracy i przygotowań zdecydowano o tym, aby najbardziej ukochany projekt Lubomira Tomaszewskiego wprowadzić ponownie do sprzedaży w limitowanej liczbie 100 sztuk. Ze względu na skomplikowaną formę oraz zdobienie figurki powstają wyłącznie na zamówienie. Z tego powodu cena też jest wyższa, niż dla bardziej tradycyjnych figurek. 30-centymetrowa, ceramiczna praca kosztuje niemal 8 tys. zł.
Jak przypomina Fabryka AS Ćmielów, Lubomir Tomaszewski jako jedyny z „Wielkiej Czwórki” opracował największą kolekcję figurek kobiet i mężczyzn, wśród których pojawił się ten wyjątkowy „duet”. „Niższa postać to dziewczyna o smukłej sylwetce, ubrana w długą sukienkę, z włosami spiętymi w charakterystyczny dla połowy ubiegłego wieku „koński ogon” i z głową lekko zadartą do góry. Mężczyzna z silnie zarysowanymi barkami, stoi mocno na dwóch nogach i pochyla głowę w stronę dziewczyny. Nie widzimy ich oczu, nosów czy ust, ponieważ w pocałunku stanowią jedność” – opisuje fabryka i jak podkreśla, dekoracja jest tu drugorzędną kwestią, ponieważ gdy spojrzymy nawet na niepomalowaną figurkę widzimy bardzo wyraźnie dwoje całujących się ludzi.
Więcej informacji o twórczości Lubomira Tomaszewskiego można przeczytać w publikacji „Lubomir Tomaszewski. Portret w płomieniach”, której autorami są Jerzy A. Wlazło i Kataryna Rij. Książka została wydana w 2021 roku przez Wydawnictwo AGORA.
O Lubomirze Tomaszewskim:
Urodził się w 1923 r. w Warszawie, zmarł 15 listopada 2018 roku w Nowym Jorku. Ceramik, rzeźbiarz, malarz. Projektant figurek ćmielowskich w latach 50-tych pod patronatem IWP w Warszawie. Od 2005 roku tworzył nowe projekty dla Fabryki Porcelany AS Ćmielów. Wybitny umysł, dla którego inspiracją jest natura i sam człowiek. Artysta, pochlebnie oceniany przez krytyków sztuki współczesnej.
Lubomir Tomaszewski zapisał się w historii polskiego wzornictwa jako wyjątkowo utalentowany projektant, choć tej dyscyplinie poświęcił jedynie 10 lat swej twórczości. Po wojnie podjął równolegle studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej oraz na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych. Po trzech latach nauki zrezygnował z pierwszego kierunku, drugi ukończył w 1955 roku. W tym samym roku zdobył pierwszą nagrodę w konkursie na pomnik w otoczeniu Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, rok później – trzecią nagrodę w konkursie na Pomnik Pokoju w Krakowie.
W 1956 roku Tomaszewski rozpoczął pracę w Zakładzie Ceramiki i Szkła Instytutu Wzornictwa Przemysłowego. To właśnie tu razem z Mieczysławem Naruszewiczem, Henrykiem Jędrasiakiem oraz Hanną Orthwein wypracowali styl porcelanowej rzeźby kameralnej – uprościli kształty, wyeliminowali drobne elementy dekoracyjne.
W latach 50. i 60. XX wieku stworzył ponad 30 projektów porcelanowych wzorów, z których największą popularnością cieszyły się m.in. figurki zoomorficzne Kura, Kogut, Chart, Kruk, Wielbłąd oraz Śpiewaczka, Dziewczyna w spodniach, Dama z lustrem i Arabka. W 1961 roku przystąpił Tomaszewski do pracy nad nowym projektem – modelowym serwisem do kawy i tak powstały nowoczesne, bardzo wyjątkowe porcelanowe serwisy o imionach jego córek: Dorota i Ina. W czerwcu 1963 roku serwisy otrzymały I nagrodę na wystawie na Kongresie Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń Projektantów Wzornictwa Przemysłowego w Paryżu.
W 1966 roku Lubomir Tomaszewski wyemigrował do Stanów Zjednoczonych i rok później rozpoczął pracę dydaktyczną na wydziale sztuki użytkowej i projektowania wnętrz Uniwersytetu w Bridgeport (stan Connecticut). W Ameryce mógł powrócić do realizowania swych rzeźbiarskich pasji, rozpoczął również eksperymentalne poszukiwania malarskie. To właśnie w Stanach rozpoczął “malowanie” obrazów ogniem i dymem oraz tworzył unikatowe rzeźby w “duecie z naturą” (wykorzystując drewno, kamień, szkło, metal). Założył i stał się ojcem międzynarodowego ruchu artystycznego nazywanego Emocjonalizmem – występującemu przeciw idei “sztuki dla sztuki”. Według Emocjonalistów ich prace mają odwoływać się do ludzkich emocji, czerpiąc inspirację z natury.
W 2005 roku Adam Spała zaproponował artyście stworzenie nowych wzorów porcelanowych rzeźb, które miały nawiązywać stylistycznie do projektów z lat 60. I tak powstały porcelanowe figurki kotów oraz wyjątkowa kolekcja kobiet “w ruchu” (m.in. Baletnica, Radość życia, Sento, Dafne, Amare). Na jego koncie ponad 250 wystaw indywidualnych i zbiorowych na całym świecie.
W 2014 roku Lubomir Tomaszewski uhonorowany został jednym z najważniejszych medali w dziedzinie kultury. To oczywiście “Zasłużony Kulturze Gloria Artis” przyznany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Tekst: Tomasz Kobylański
Zdjęcia: Fabryka Porcelany AS Ćmielów, Wydawnictwo AGORA, Wikimedia Commons
Zobacz również: Ceramika | Sztuka | Rzeźba
