Poznawanie odmiennych miejsc, kultur i potrzeb ludzi, jest podstawą do powstawania nowych projektów. Takie właśnie jest Dolmeneum. Nowo projektowany obiekt jest propozycją, wpływającą na wzmocnienie lokalnej turystyki, jednocześnie będącą sposobem edukacji i szerzenia wiedzy na temat istniejących pozostałości megalitycznych, charakterystycznych dla tego regionu Portugalii. Ponadto jest przykładem architektury samowystarczalnej, która zachowuje lokalny krajobraz.
Praca dyplomowa: Dolmeneum w Aldeia da Mat
Moją pracą dyplomową było Dolmeneum w Aldeia da Mata, nazwa powstała z połączenia słów dolmen – zachowany megalit na wzgórzu oraz muzeum – przewidziana funkcja budynku w tym miejscu. Wyzwaniem architektonicznym było stworzenie budynku, który ma na celu jak najmniejszą ingerencję w zastany krajobraz, a poprzez swoją lokalizację został zaprojektowany jako obiekt samowystarczalny. Przestrzeń projektowanej ścieżki muzeologicznej wydziela swoisty dziedziniec, który zaprojektowałam w płaszczyźnie pionowej i poziomej. 
Pierwszy dziedziniec – horyzontalny, umiejscawia dolmen w centrum wydzielonego podwórza. Krużganek tworzy kładka. Jest to przestrzeń, gdzie turyści mogą podziwiać dolmen i odpoczywać. To, co nowe i stare, przenika się ze sobą. Szklana kładka ze zintegrowaną fotowoltaiką staje się symbolem czasów współczesnych. Stworzony krużganek nie przesłania dolmenu, lecz delikatnie wtapia się w krajobraz.
Pionowy dziedziniec stawia człowieka w dosłownym sercu budynku. Obserwator znajduje się we wnętrzu, gdzie może podziwiać tajemniczą naturę dolmenu. Jest to przestrzeń szacunku do historii i edukacji poprzez wystawy znajdujące się w muzeum. Oba dziedzińce łączą ze sobą prehistoryczne i współczesne stulecia sprawiając, że wieczny dolmen jest elementem spajającym czas i historię tego miejsca.
Początkowo wybrałam kształt typowego krużganka, którego jeden bok wydłużyłam ze względu na widoczność dolmenu w prześwicie w korytarzu na poziomie -1. Zapewnia on stały kontakt wzrokowy dorosłego widza z megalitem. Dzieci mogą oglądać fragmenty dolmenu odbijające się w lustrach powieszonych w korytarzu. W ten sposób klasyczny w rzucie krużganek – kładka, zachował swoją pierwotną funkcję jaką była komunikacja. Sposób prowadzenia platformy dookoła dolmenu, koncentruje uwagę widzów na megalicie, a architektura wykonana ze szkła, całkowicie wtapia się w krajobraz. Zejście do muzeum zaprojektowano bezpośrednio ze szlaku turystycznego, który miękko opada w terenie. Umiejscowienie wejścia do części wystawienniczych w muzeum na poziomie -1, jak również usytuowanie zejścia z kładki na poziomie 0 nie jest przypadkowe. Znajdują się one od strony wschodniej i wprowadzają widza, z tej samej strony, co prehistoryczne wejście do dolmenu.
Widz zostaje wprowadzony do wnętrza i jego oczom ukazuje się widok dolmenu ustawionego na konstrukcji podtrzymującej głazy. Światło słoneczne delikatnie oświetla obiekt i stwarza niepowtarzalne warunki do obserwacji. Szukając odpowiedzi dla najlepszego rozwiązania technologicznego dla konstrukcji podtrzymującej głazy wykonałam makietę w skali 1:40.
Turysta prowadzony jest przez wystawy zmienne i czasowe, które edukują go o megalicie, a także o historii pobliskiego miasta i regionu. Proces odkrywania pełnego widoku kończy wyjście na kładkę na poziomie 0 i podziwianie megalitu w całości. Dopełnieniem ścieżki jest kontynuowanie szlaku turystycznego i podziwianie dolmenu z odmiennej perspektywy wału widokowego.
Odpowiadając na problem zmian klimatycznych, Dolmeneum zostało zaprojektowane zgodnie z założeniami architektury zrównoważonej, również dzięki zastosowaniu rozwiązań low-tech. Projektując muzeum pod ziemią, założyłam wykorzystanie wykopanej gleby do usypania wspomnianego wcześniej wału widokowego, a także wykorzystanie jej do wykonania ścian w konstrukcji ubijanej. Dolmeneum to architektura zacierająca granice pomiędzy obserwatorem a naturą, dająca przestrzenie do odkrywania piękna zachowanego dolmenu.
Czytaj też: Portfolio | Wrocław | Muzeum | Polska | Architektura | Kultura
Autor: Agnieszka Łuksik
Uczelnia: Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej
Promotor: dr hab. inż. arch. Anna Bać Prof. Pwr,
Typ: inżynierski projekt dyplomowy
Jesteś studentem lub absolwentem uczelni wyższej i chciałbyś pochwalić się swoją pracą dyplomową? Napisz do nas! 
