Dobiega końca remont zabytku znanego jako dom młynarza. Mieści się on przy ul. Klasztornej w Mogile – części krakowskiej dzielnicy Nowa Huta. Uratowany obiekt dostanie nową funkcję. Będzie tam można poznać historię Mogiły, a także skorzystać z oferty gastronomicznej. Budynek stanowi przykład zanikającej architektury drewnianej dawnej podkrakowskiej wsi. Był siedzibą kilku pokoleń mogilskich młynarzy.
Został w wzniesiony w 1870 roku tuż za murami klasztoru Cystersów w Mogile, jako część mieszkalna zespołu młyna wodnego. W okresie PRL zaprzestano użytkowania młyna i rozebrano drewnianą część jego konstrukcji. Zniszczeniu uległ także sąsiadujący budynek drewnianych czworaków.
Dom podczas prac. Fot. Nowa Huta mniej znana
Cystersi odkupili nieruchomość z rąk prywatnych w 2019 roku. Znajdowała się ona wówczas w stanie grożącym katastrofą budowlaną. Prace ratujące dom podjęto w ostatniej chwili. Polegały one na rozbiórce, konserwacji i rekonstrukcji zabytku, przywracając przy tym jego pierwotny charakter i formę. Dom został rozebrany w 2021 roku . Elementy konstrukcyjne poddano dezynfekcji i dezynsekcji. Następnie obiekt złożono z powrotem. Udało się uratować 90% zabytkowej materii. Pozostałe 10% zrekonstruowano tradycyjnymi metodami. Okna odtworzono w ich pierwotnej wielkości i formie, zgodnie z elementami stolarki odnalezionymi na strychu. Ponadto przeprowadzono remont konserwatorski pieca kaflowego i oryginalnych drzwi wewnętrznych, odtworzono drewniane podłogi, historyczną kolorystykę budynku oraz dach pokryty gontem. Jego zmieniony kształt zaproponowano na podstawie historycznego zdjęcia, na którym widać, że dawniej posiadał naczółek.
Dom młynarza w 2008 i 2023 roku. Fot. Leonowicz Architekci
Dom młynarza w 2010 i 2023 roku. Fot. Leonowicz Architekci i Konserwator Zabytków
Budynek przed renowacją i pod koniec prac. Fot. Biuro SKOZK i Nowa Huta mniej znana
Po zakończeniu remontu sale, które zostaną urządzone wewnątrz, mają mieć charakter muzealny, a sam dom zostanie włączony do Muzeum Historii i Duchowości Cystersów. Koncepcja całego przedsięwzięcia zakłada również odtworzenie rozebranych kilkadziesiąt lat temu zabudowań naziemnych dawnego młyna. Ratowanie domu młynarza to ponadmilionowa inwestycja. Przedsięwzięcie w większości (ponad 70 proc.) finansowane jest z dotacji przyznanej przez Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa. Projektantem była spółka Leonowicz Architekci Sp. z o.o., a wykonawcą Wojciech Pawlikowski Tatrzańska firma „Junior”.
Źródło: Leonowicz Architekci, lovekrakow.pl
Czytaj też: Architektura | Renowacja | Miasto | Kraków | Architektura w Polsce | Drewno
