Zakończyła się renowacja manierystycznego Domu Opatów Pelplińskich w Gdańsku. XVII-wieczny budynek czekał na remont ponad 100 lat. Teraz możemy podziwiać nie tylko odnowioną fasadę, lecz także odkryte dekoracje w postaci polichromii. Kamienica położona na Starym Mieście przy ul. Elżbietańskiej od prawie 30 lat jest własnością Uniwersytetu Gdańskiego. Zabytkowy budynek zostanie w przyszłym roku zaadaptowany na potrzeby powstającego Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego i udostępniony zwiedzającym.
Prace związane z renowacją Domu Opatów Pelplińskich trwały 9 miesięcy. Wzniesiona w 1612 r. kamienica, stojąca przy Kanale Raduni to jedno z bardziej urokliwych miejsc w Gdańsku. Szczególnie jesienią, gdy różne kolory przybiera pokrywający budynek bluszcz.
Dom Opatów Pelplińskich w 1925 roku. Źródło: muzeumpomorza.pl
Obiekt został zbudowany przez nieznanego architekta (przypuszcza się, że autorem projektu mógł być Abraham van den Blocke) w stylu niderlandzkiego renesansu. Od 1686 należał do opactwa cysterskiego w Pelplinie. Aż do kasaty w 1823 r. cystersi wykorzystywali kamienicę jako zajazd. Budowla przetrwała bez większych zmian do początków XX wieku. W latach 1906-1912 przeprowadzono zaawansowane prace konserwatorskie, których celem była adaptacja wnętrz budynku na potrzeby sądu okręgowego i krajowego. Remontowi poddano także fasadę, wymieniając wówczas całą – bardzo już zniszczoną – XVII-wieczną kamieniarkę na jej wierną replikę. Szczęśliwie kamienica jako jedna z niewielu na Starym Mieście przetrwała działania wojenne w 1945 roku. Bardzo cenne jest to, że kamienica zachowała częściowo układ wnętrz charakterystyczny dla nowożytnego domu gdańskiego, a także fragmenty dawnego wystroju wnętrza, przede wszystkim bogato zdobioną balustradę schodów z biblijnym przedstawieniem Zuzanny i starców. Zabytkowy Dom Opatów Pelplińskich od 1995 r. należy do Uniwersytetu Gdańskiego.
Roboty konserwatorskie przy fasadzie trwały od stycznia do września tego roku. Obejmowały przede wszystkim częściowe usunięcie bluszczu, który rozrastał się na elewację frontową oraz na dach. Dzięki odsłonięciu elewacji odkryto relikty neorenesansowej polichromii na gzymsie oraz licznych powierzchni z czerwonej monochromii z 1912 r. na licu cegieł. Przeprowadzono strukturalne wzmocnienie elewacji, zabezpieczające przed dalszym niszczeniem malowideł. Odtworzyła je specjalistka w dziedzinie konserwacji rzeźby polichromowanej. Ubytki w cegłach uzupełniono kitem mineralnym i zastosowano fugę mającą pierwotny, historyczny wygląd. Oczyszczono także znajdującą się na elewacji bogatą dekorację kamienną wykonaną z piaskowca. Odkryto tam relikty XIX-wiecznych (marginalnie także XVII-wiecznych) złoceń, które zostały zrekonstruowane. Stolarkę okienną i drzwiową poddano konserwacji, uzupełniając ubytki w materiale drewnianym i przywracając malowanie zgodne z pierwotnymi barwami. Odsłonięto też znajdujące się na dekoracji kamiennej tynki wapienne spod warstwy wtórnej zacierki cementowej. Wyczyszczono najstarszą część elewacji frontowej, tj portal z piaskowca: wzmocniono detale kamienne, poddane rekonstrukcji rzeźbiarskiej.
Odnowiona kamienica przy ul. Elżbietańskiej 3 stanie się częścią tworzonego w tej chwili Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego. Przyszła placówka muzealna będzie też dysponować m.in. salą im. prof. Konstantego Kalinowskiego o powierzchni ok. 120 m kw. Znajduje się ona w zbudowanym po II wojnie światowej budynku, zespolonym z Domem Opatów Pelplińskich.
Całość prac związanych z renowacją fasady oraz adaptacją innych pomieszczeń na potrzeby Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego kosztowała ok. 6 milionów złotych, z czego 5 mln zł pochodzi z pożyczki udzielonej przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Pozostała kwota stanowiła wkład własny uczelni.
Źródło: gdansk.pl, trojmiasto.pl, Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego
Czytaj też: Architektura | Metamorfoza | Renowacja | Historia | Gdańsk | Architektura w Polsce
“Rewitalizacja budynków Uniwersytetu Gdańskiego zlokalizowanych przy ulicy Bielańskiej 5 w Gdańsku” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa pomorskiego na lata 2014-2020.
