Kamienica Kohnów w Warszawie – monumentalny przedwojenny modernizm

Kamienica Kohnów to jedna z kilku zachowanych przedwojennych budowli, które stoją we wschodniej pierzei ul. Marszałkowskiej. Sześciopiętrowy obiekt, stojący pod numerem 56, został wzniesiony w stylu modernistycznym wg projektu architektów Maksymiliana Goldberga i Hipolita Rutkowskiego.

Kamienicę wybudowano w 1935 r. dla rodziny Kohnów, w miejscu dwóch częściowo rozebranych obiektów, m.in. piętrowej kamieniczki Budziszewskiej z 1878 roku. Połączono ją z zachowanymi oficynami w głębi działki, za którymi wzniesiono pawilon kina „Imperial”. Po II wojnie światowej w 1945 r. zastąpiono je kinem „Polonia”, otwartego jako jedno z pierwszych kin w powojennej Warszawie. Później wejście zostało przeniesione na dziedziniec od strony ul. Pięknej.

Kamienica Kohnów w Warszawie


Już na pierwszy rzut oka widać, że kamienica była luksusowa. Frontowa, oszczędna elewacja, licowana żółtym piaskowcem, nadal zachwyca znakomicie użytymi proporcjami i wysokim standardem wykończenia. Jej monumentalizm dobrze wpisuje się w sąsiadującą socrealistyczną zabudowę i pobliski plac Konstytucji. W podwórzu, na które wchodzi się wąskim korytarzem lub bramą, zobaczyć można posadzkę wyłożoną żółtą cegłą klinkierową oraz wysokie oficyny z końca XIX w. i z lat 30. XX w. W całym tym otoczeniu dominuje półkolisty, charakterystyczny ryzalit. Na podwórku kamienicy w dalszym ciągu są widoczne pozostałości wystroju związanego z niegdysiejszą działalnością, jak np. daszek skrywający dawne wejście do kina.

Kamienica Kohnów w 1938 i 2024 roku. Źródło: Archiwum Państwowe w Warszawie i whiteMAD/Mateusz Markowski

Przyziemie kamienicy w roku 1948 i obecnie. Źródło: szukajwarchiwach.gov.pl i whiteMAD/Mateusz Markowski

Budynek w roku 1960 i 2024. Źródło: NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe i whiteMAD/Mateusz Markowski



Wejście do kina Polonia w 1971 r. i obecnie. Źródło: NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe i whiteMAD/Mateusz Markowski

W kamienicy mieszkał Franciszek Fuchs (1914-1996) – reżyser i operator filmowy, współpracownik Polskiej Kroniki Filmowej, realizator wielu filmów dokumentalnych o ludziach kultury i sztuki. Był autorem zdjęć m.in. do takich filmów fabularnych, jak “Przygoda na Mariensztacie” czy “Zemsta”. W 2005 r. rozpoczęła się adaptacja kina na Teatr “Polonia”, który prowadzony przez Krystynę Jandę rozpoczął działalność w grudniu 2006 r. 24 lipca 2012 r. budynek został wpisany do gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy.

Źródło: ulicetwojegomiasta.pl, warszawa.wyborcza.pl

Czytaj też: Kamienica | Warszawa | Architektura w Polsce | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie