Okazała kamienica Roeslera i Hurtiga stojąca przy Krakowskim Przedmieściu 79 w Warszawie to budynek ważny nie tylko architektonicznie, ale i historycznie. W II poł. XVIII w. został tam otwarty jeden z pierwszych domów handlowych na terenie Polski.
Zastosowano tam m.in. dotychczas niespotykane rozwiązanie, jakim były witryny, w których wykładano oferowane towary. Do tej pory, by poznać asortyment sklepu trzeba było wejść do środka lub wystawić towary na zewnątrz.
Kamienica Roeslera i Hurtiga dziś. Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Przed powstaniem kamienicy w tym miejscu, w połowie XVIII w. od strony ul. Senatorskiej wzniesiono pałac Małachowskich. W 1784 roku nieruchomość została sprzedana kupcom z Czech i Moraw: Janowi Michałowi i Franciszkowi Leopoldowi Roeslerom oraz Gasparowi Hurtigowi. Kamienica została wzniesiona na pałacowym dziedzińcu w latach 1784–1785 według projektu Szymona Bogumiła Zuga. Powstał tam pierwszy na ziemiach polskich tak nowoczesny dom handlowo-mieszkalny ze specjalnie zaprojektowanymi witrynami wystawowymi. Był to jeden z najdroższych i najbardziej luksusowych obiektów handlowych w Warszawie. Na piętrach znajdowały się mieszkania czynszowe oraz apartamenty właścicieli.
Kamienica w 1937 i obecnie. Źródło: Archiwum Państwowe w Warszawie i whiteMAD/Mateusz Markowski
Budynek po zniszczeniach z 1939 roku i dziś. Źródło: NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe www.nac.gov.pl/ i whiteMAD/Mateusz Markowski
W latach 1887–1888 kamienica została przebudowana w związku z przebiciem do Krakowskiego Przedmieścia ul. Miodowej. Do tego czasu na właścicielach pałacu Małachowskich i kamienicy ciążył obowiązek przepuszczania przechodniów między ulicami, co zwiększało atrakcyjność kamienicy i jej oficyn dla firm handlowych. Podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku budynek spłonął i został rozebrany do pierwszego piętra. Dalsze zniszczenia miały miejsce w 1944 roku podczas powstania warszawskiego. W latach 1948–1949 budynek odbudowano według projektu Zygmunta Stępińskiego. Obiekt przywrócono zasadniczo do stanu z XVIII wieku, z pominięciem odtworzenia oficyny południowej.
W 1965 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków.
Źródło: whu.org.pl
Czytaj też: Architektura | Kamienica | Miasto | Warszawa | Architektura w Polsce
