To przykład udanej rewitalizacji. Stara Kopalnia Węgla Kamiennego „Julia” w Wałbrzychu stała się miejscem, w którym łączą się nauka, kultura i sztuka. Ponad dekadę temu zabudowania były zrujnowane i straszyły, dziś dawna kopalnia jest popularnym miejscem spotkań mieszkańców.
Stara Kopalnia – Centrum Nauki i Sztuki powstało dzięki przebudowie pozostałości po dawnej kopalni węgla kamiennego KWK Julia. To był jeden z najstarszych i najlepiej zachowanych kompleksów poprzemysłowych z przełomu XIX i XX wieku na Dolnym Śląsku. Transformacja dawnej kopalni w nowoczesny obiekt była możliwa za sprawą projektu opracowanego przez architektów Nizio Design International.
Zadaniem architektów było ożywienie dawnych budynków, ale już z innymi funkcjami. W sumie rewitalizacja objęła obszar o wielkości 4 hektarów, 16 historycznych budynków oraz ponad 2,5 km podziemnej trasy turystycznej. Ta ostatnia znajduje się w XVIII-wiecznej „Lisiej sztolni”.
Pokopalniane budynki zyskały nowe funkcje. Dla obiektów tych architekci przygotowali projekty ekspozycji wewnętrznych oraz przebudowy. Obok obiektów muzealnych, powierzchni ekspozycyjnych, sal edukacyjnych i warsztatowych znajdują się tu także przestrzenie komercyjne, np. restauracja stylizowana na górniczą kantynę. Nowoczesnym elementom architektonicznym towarzyszy odnowione wyposażenie dawnej kopalni: silniki, pompy, wentylatory czy zmodernizowane elementy podziemnego transportu.
Oficjalne otwarcie zrewitalizowanego kompleksu nastąpiło w listopadzie 2014 r. Skala przeprowadzonych zmian do dziś robi wrażenie. Nic więc dziwnego, że Centrum Nauki, Kultury i Sztuki Stara Kopalnia w Wałbrzychu zdobyło kilka ważnych nagród i wyróżnień, między innymi: laur Highly Commended w kategorii Public Service Architecture w międzynarodowym konkursie European Property Awards (2015), Grand Prix oraz Pierwszą Nagrodę w kategorii obiektów rewaloryzowanych podczas Dolnośląskiego Festiwalu Architektury (DOFA). Kopalnia znalazła się także wśród 100 „ważnych i przełomowych realizacji współczesnej polskiej architektury” wyróżnionych na mapie „Mozaika lokalnych tożsamości”, którą wydał Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki (2024).
Projekt rewitalizacji przygotował zespół Nizio Design International we współpracy z WPA Wilisowski.
źródło zdjęć: Nizio Design International
Czytaj też: Zabytek | Metamorfoza | Cegła | Place, Skwery, Parki | whiteMAD na Instagramie
Stara Kopalnia w Wałbrzychu obecnie:
Archiwalne zdjęcia:
