Pałac Krasińskich, nazywany też pałacem Rzeczypospolitej, po raz pierwszy w historii otworzy swoje podwoje dla zwiedzających. Właśnie zakończono ostatni etap modernizacji zabytku i już 21 maja wszyscy chętni będą mogli podziwiać najcenniejsze eksponaty ze skarbca Biblioteki Narodowej. Są to m.in. rękopisy Jana Kochanowskiego i Adama Mickiewicza czy największy na świecie zbiór rękopisów muzycznych Fryderyka Chopina. Wydarzeniu będzie towarzyszyć uroczysty koncert w wykonaniu znakomitych artystów.
Pałac Krasińskich zaprojektował jeden z najwybitniejszych architektów drugiej połowy XVII wieku, Tylman Gamerski. Zastosował tu założenie pałacowe znane jako entre cour et jardin – z ogrodem po jednej stronie budowli, a dziedzińcem z drugiej. W 1765 roku pałac został zakupiony przez Rzeczpospolitą na siedzibę Komisji Skarbowej Koronnej. Wtedy też przeprowadzono remont i ostatecznie zakończono dekorowanie wnętrz. Od tej pory nosił nazwę pałacu Rzeczypospolitej. W 1766 roku warszawiakom udostępniono ogród Krasińskich. W 1783 roku zakończyła się odbudowa gmachu po pożarze. Projekt wykonał Dominik Merlini.
Grafika Zygmunta Vogla (1795 r.) Fot. Krystyna Sroczyńska (1969). Zygmunt Vogel: rysownik gabinetowy Stanisława Augusta. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, p. 173
W latach 1827–1828 odbywały się tutaj posiedzenia sądu sejmowego. W 1835 pałac został odnowiony po zniszczeniach z czasów powstania listopadowego. W latach 1917–1939 był siedzibą Sądu Najwyższego, a jego oficyna Sądu Okręgowego. We wrześniu 1939 roku pałac został uszkodzony, a w sierpniu 1944 podczas powstania warszawskiego budynek został zbombardowany przez samoloty niemieckie, w wyniku czego zginęło 27 powstańców batalionu “Parasol”. Wskutek walk w ciągu następnych dni pałac został prawie całkowicie wypalony. Po wojnie zniszczenia budynku oszacowano na 85%. Cała zabudowa okalająca plac Krasińskich legła w gruzach. Odbudowano jedynie pałac.
Plac Krasińskich w 1947 i 2021. Źródło: “Warsaw, September 1947”, Autor: Henry N. Cobb i whiteMAD/Mateusz Markowski
Odbudowę rozpoczęto w 1948 roku według projektu Mieczysława Kuźmy i Zbigniewa Stępińskiego. Zakończono ją w 1961 roku. Odbudowany gmach mieści to, co ocalało (niecałe 5%) z liczącej dawniej 40 tysięcy rękopisów Biblioteki Załuskich i Muzeum Polskiego w Rapperswilu, księgozbiór Biblioteki Wilanowskiej, a także inne zebrane później starodruki i zbiory graficzne.
Fasada pałacu w 1948 i dziś. Źródło: NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe www.nac.gov.pl/ i whiteMAD/Mateusz Markowski
Na uroczyste otwarcie Biblioteka Narodowa zaprasza 21 maja o godzinie 20.30. Wydarzeniu będzie towarzyszyć uroczysty koncert w reżyserii Krzysztofa Materny. Na placu Krasińskich zabrzmi utwór Słowo, skomponowany specjalnie na tę okazję przez Tadeusza Woźniaka – na scenie będzie można zobaczyć Joannę Kulig, Jolantę Majchrzak, Justynę Schneider, Daniela Olbrychskiego, Marcina Przybylskiego, Olka Różanka, Tadeusza Woźniaka, Zespół Rocka Progresywnego pod kierownictwem Marka Raduli oraz Sinfonię Varsovię pod batutą Wojciecha Michniewskiego. Uroczystość poprowadzą dr Katarzyna Kasia i Grzegorz Markowski.
Po zmroku fasada pałacu stanie się tłem dla pokazu multimedialnego z muzyką Wojciecha Urbańskiego i udziałem Anny Dymnej, Jana Peszka oraz Wiktora Zborowskiego. Następnie przez sześć dni w tygodniu w barokowych wnętrzach pałacu będzie można oglądać bezcenne zabytki polskiego i światowego piśmiennictwa, takie jak Kazania świętokrzyskie, Psałterz floriański, Rocznik świętokrzyski dawny, rękopisy kronik Galla Anonima i Wincentego Kadłubka, a także średniowieczne i renesansowe dzieła iluminatorów europejskich, w tym słynną Sforziadę.
Odrębne miejsce na wystawie stałej zajmą rękopisy literackie – jedyny autograf utworu Jana Kochanowskiego, Balladyna Juliusza Słowackiego, Oda do młodości Adama Mickiewicza oraz zbiory rękopisów Cypriana Kamila Norwida, Zbigniewa Herberta czy Czesława Miłosza. Znajdą się na niej także zabytki kultury muzycznej, takie jak rękopisy Fryderyka Chopina i Henryka Mikołaja Góreckiego czy oryginały utworów Agnieszki Osieckiej i Jacka Kaczmarskiego.
Wstęp na wystawę będzie bezpłatny, a pałac Krasińskich po zakończonej właśnie modernizacji stanie się nową atrakcją turystyczną na mapie Warszawy.
Źródło: Biblioteka Narodowa
Czytaj też: Warszawa | Zabytek | Historia | Architektura w Polsce | Pałac
