Przedwojenne poidełko z Parku Żeromskiego na warszawskim Żoliborzu.

·26 lipca 2021

Poidełko z Parku Żeromskiego na warszawskim Żoliborzu jest obecnie w niezbyt ciekawym stanie – zarówno technicznym. estetycznym, jak i architektonicznym. Mieszkańcy najmniejszej warszawskiej dzielnicy zdecydowali w ramach warszawskiego Budżetu Obywatelskiego na rok 2022, że chcą by poidełko odzyskało swój przedwojenny wygląd. Pierwotnie poidełko z Parku Żeromskiego zostało zrealizowane w 1936 r. wg projektu Stanisława Bukowińskiego. Wykonane było z kamienia, miało wygląd prostopadłościennego obelisku, na którym ustawiono odlaną z żeliwa misę. Władze miasta przyjęły projekt i przeznaczą na ten cel 299.000 złotych. Projekt zdobył 918 głosów mieszkańców.

Opis projektu

Projekt będzie polegał na opracowaniu dokumentacji wykonawczej zawierającej program prac konserwatorskich oraz na wykonaniu rekonstrukcji poidełka w Parku Żeromskiego. Prace zostaną zaplanowane na podstawie zachowanych materiałów źródłowych, w tym projektu, nielicznych fotografii obiektu oraz innych dostępnych przekazów, w celu jak najwierniejszego oddania wyglądu i formy pierwotnej. Konieczne będzie uzyskanie zgody właściwego konserwatora zabytków. Poidełko będzie obiektem ogólnodostępnym – znajduje się na terenie parku miejskiego, z którego mogą korzystać wszyscy mieszkańcy stolicy.

Obiekt w nowej odsłonie podniesie rangę przestrzeni parku, wpisując się w zabytkowe otoczenie oraz wzbogacając je o utraconą formę rzeźbiarską. Tak jak dawniej, będzie stanowił oryginalną dekorację, pełniącą równocześnie funkcję pijalni wody. Dotychczasową pijkę należy zdemontować lub przenieść w inne miejsce w Warszawie. Prace realizacyjne powinny być kierowane przez osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie w zakresie prac konserwatorskich i restauratorskich obiektów z kamienia, eksponowanych w przestrzeniach otwartych.

Tak obecnie prezentuje się poidełko z Parku Żeromskiego na warszawskim Żoliborzu

Uzasadnienie realizacji projektu

Projekt zakłada odtworzenie poidełka w Parku Żeromskiego w jego historycznej formie, która zachowała się na nielicznych fotografiach z okresu międzywojennego. W roku 1936 na terenie Warszawy postawiono wiele poidełek aby uczcić 50-cio lecie przedsiębiorstwa Wodociągi Warszawskie. Większość posiadała dobrze znaną formę, jak choćby z Ogrodu Saskiego, Parku Praskiego czy Ujazdowskiego. Jednak przynajmniej trzy z nich były zupełnie wyjątkowe. Miały formę obelisku zwieńczonego żeliwną misą. Dwa, choć nieco zmienione, zachowały się do dziś – na skwerze Grotowskiego i w Parku Sowińskiego.

Trzecie, które zlokalizowane było na terenie Parku Żeromskiego, niestety nie przetrwało wojennej zawieruchy. W późniejszych czasach zastąpiono je pijką o uproszczonej formie, na wzór pijek zachowanych w innych warszawskich parkach. Celem projektu jest odtworzenie przedwojennej, modernistycznej formy architektonicznej tego obiektu, która była wynikiem konkursu przeprowadzonego w połowie lat 30. XX wieku. Poidełko zostało zrealizowane w 1936 r. wg projektu Stanisława Bukowińskiego. Wykonane było z kamienia, miało wygląd prostopadłościennego obelisku, na którym ustawiono odlaną z żeliwa misę.

Poidełko zrealizowane w 1936 r. wg projektu Stanisława Bukowińskiego. Zdjęcie przedwojenne.

Skutki realizacji

Obecnie w Parku Żeromskiego, w historycznej lokalizacji, ustawione jest poidełko w kształcie szerokiej misy ustawionej na niewysokiej “nodze”, które znajdują się w kilku historycznych parkach w Warszawie. Projekt zakłada odtworzenie poidełka w w jego pierwotnej formie, która utrwalona została na fotografiach z okresu międzywojennego. Było ono w kształcie obelisku zwieńczonego żeliwną misą. Ta forma poidełka znalazła się jedynie w trzech miejscach, poza Parkiem Żeromskiego również w Parku Sowińskiego i na Skwerze Grotowskiego.
Poidełko w Parku Żeromskiego nie przetrwało wojny. Jego rekonstrukcja będzie z pewnością dobrze przyjęta przez żoliborzan, będzie też zwieńczeniem prac nad rewaloryzacją parku.

Kosztorys realizacji projektu

W związku z tym, że na etapie weryfikacji pomysłu nie jest możliwe opracowanie projektu wykonawczego, koszt realizacji projektu oszacowano na kwotę 299 000 zł.