Przebudowa starej cementowni w Opolu to temat pracy dyplomowej mgr inż. arch. Paulina Müller. Praca pod tytułem „Biały Szlak Opola – Muzeum Przemysłu Cementowego ze ścieżką dydaktyczną na trasie Opolskich Zabytków Techniki” porusza ważny społecznie temat, a do tego rozpoczyna dyskusję nad losem terenów przemysłowych. Poznajcie – naszym zdaniem genialną – pracę Paulina Müller.
Projekt „Biały” Szlak Opola jest połączeniem pamięci o przeszłości, dziedzictwie miasta ze sprawami istotnymi obecnie – zanieczyszczonym powietrzem, małą ilością terenów zielonych. Powstaje przestrzeń przyjazna i potrzebna mieszkańcom, stanowiąca miejsce rozwoju więzi społecznych przy jednoczesnym zachowaniu pamięci o dziedzictwie Opola. Zachęcamy do zapoznania się z pracą magisterką Pauliny Müller, absolwentki Architektury na Politechnice Śląskiej.
Charakter panoramy Opola determinują kominy, opuszczone zakłady przemysłowe i kamionki. Owiane tajemnicą i zapomniane niegdyś cementownie stanowiły istną żyłę złota i decydowały o rozwoju Opola. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest upływający czas. Przeminęła złota era przemysłu cementowego, dawny blask zasłonił pył, negatywnie działający na środowisko i ludzkie zdrowie. Obecnie na terenie miasta pozostały tylko dwie z dziesięciu cementowni. Resztę zniszczono lub wykorzystano w innych celach, zatracając pamięć o przemyśle cementowym, który mocno wpisał się w historię miasta. Zaprojektowany obiekt muzeum jest pomnikiem pamięci, zmuszającym do kontemplacji nad dziedzictwem i historią miasta. 
„Istotnym elementem projektu jest ścieżka dydaktyczna, prowadzącą przez obecne i byłe cementownie Opola. Ścieżka, dzięki zastosowaniu specjalnego betonu oczyszcza zanieczyszczone opolskie powietrze. Barwa użytego materiału przypomina o „białym złocie”, jak niegdyś nazywano złoża margla, na których usytuowane jest miasto. Opuszczone kominy dawnych cementowni stają się kwitnącymi, pełnymi zieleni punktami na mapie miasta biorącymi ścisły udział w filtrowaniu powietrza.” – tłumaczy autorka Paulina Müller.
Obiekt muzeum zlokalizowano na działce po byłej cementowni „Groszowice”, która ze względu na swoją przeszłość idealnie nadaje się na lokalizację muzeum poświęconego przemysłowi cementowemu. Zagospodarowanie terenu jest ascetyczne i proste, w ten sposób obiekt muzeum staje się najważniejszym elementem działki. Jako odpowiedź na zapotrzebowanie nowych terenów zielonych, część terenu przeznaczono na park z dodatkowymi funkcjami rekreacyjnymi. Atutem zagospodarowania terenu jest linia kolejowa, służąca niegdyś do transportu surowca na teren cementowni. W projekcie wykorzystano ją jako alternatywną formę transportu z niedalekiej stacji kolejowej „Opole – Groszowice” bezpośrednio na opracowywany teren.
Budynek muzeum znajduje się na trasie „Białego” Szlaku Opola i stanowi kolejny punkt poruszania się ścieżką dydaktyczną. Obiekt nawiązuje kształtem do kominów przemysłowych, jest również wieżą widokową, z której można podziwiać panoramę miasta. Ukształtowanie kondygnacji wyznacza dopływ światła, którego głównym źródłem jest oculus. Podczas gdy środek obiektu jest dobrze doświetlony, część przeznaczona na ekspozycję muzealną pozostaje w cieniu. Komunikacja wewnątrz muzeum jest ciągła, rozwiązana w formie dwóch przeplatających się spirali. Ze względu na zanieczyszczenie powietrza oraz małą ilość terenów zielonych część obiektu przeznaczono na park, dodatkowo w centrum zaprojektowano wertykalny ogród, który można podziwiać z każdej kondygnacji. Ze względu na rozmiar obiektu jako alternatywną formę zwiedzania ekspozycji zaprojektowano mobilne kapsuły, które poruszają się w sposób ciągły wewnątrz obiektu.
Ekspozycję przedstawiono w sposób chronologiczny, a także dzięki różnym środkom przekazu. W odbiorze ekspozycji istotne są emocje, aby móc odczuć je poprawnie i „przeżyć” przedstawioną w muzeum historię należy zaangażować zmysły. Projekt zakłada powstanie ekspozycji wpływającej na użytkownika poprzez dotyk, słuch, węch oraz wzrok. Zwiedzanie zaczyna się od parku, stanowiącego „bufor psychologiczny”, który odcina gości od świata codziennego i pozwala przenieść się w czasie.
Początkowo ekspozycja pokazana jest w formie tradycyjnej, dzięki zdjęciom, mapą, obrazom. Następnie historia cementowni przedstawiona jest za pomocą nowych mediów w postaci nagrań audio i audiowizualnych. Kolejną formą ekspozycji jest ekspozycja interaktywna, gdzie użytkownik sam kreuje otaczającą go przestrzeń i wchodzi w interakcję z przedmiotami wystawy. Ostatnia forma ekspozycji jest odczuwana przez zmysły, można tu dotknąć cementu lub poczuć jak pachnie. Dodatkową formą zwiedzania jest aplikacja mobilna, która zawiera informacje dotyczące ekspozycji i mobilizuje do zwiedzenia całego muzeum.
W obiekcie zaprojektowano również funkcję gastronomiczną, handlową, audytoryjną, administracyjną oraz edukacyjną w formie wystających „nawisów”. Stanowią one również tarasy widokowe na miasto Opole, przede wszystkim na miejsca związane z przemysłem cementowym. Przebudowa starej cementowni w Opolu to temat ważny, potrzebny i zaproponowany w przemyślany sposób.
Temat pracy: „Biały” Szlak Opola – Muzeum Przemysłu Cementowego ze ścieżką dydaktyczną na trasie Opolskich Zabytków Techniki
Autorka: mgr inż. arch. Paulina Müller
Promotor: dr inż. arch. Małgorzata Balcer- Zgraja
Uczelnia: Politechnika Śląska / https://www.polsl.pl
O autorce:
mgr inż. arch. Paulina Müller – projektantka, obecnie spełnia się w projektowaniu i aranżacji wnętrz. Pasjonuje ją historia sztuki, architektury oraz sztuki plastyczne. Jej praca dyplomowa otrzymała wyróżnienie w konkursie Architektura Betonowa 2020, została również zauważona podczas konkursu „Najlepszy Dyplom Architektura” organizowany przez miesięcznik Architektura &Biznes. Projekt dyplomowy zyskał duże zainteresowanie wśród lokalnych mediów, co zaowocowało powstaniem artykułu w Nowej Trybunie Opolskiej oraz wywiadu dla TVP3 Opole.
Czytaj też: Portfolio | Architektura w Polsce | Polscy projektanci | Zabytek | Renowacja | Metamorfoza
źródło: Przebudowa starej cementowni w Opolu / materiał prasowy / mgr inż. arch. Paulina Müller
