Rewitalizacja podwórek poznańskich kamienic – temat ten był głównym wątkiem pracy Darii Kostniak, która w swojej pracy dyplomowej pod tytułem “Marzenia o kwiatach i księżycu. Japońska kultura shoujo – jako sposób myślenia o projektowaniu na przykładzie poznańskich kamienic” napisanej na wydziale Architektury i Wzornictwa Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu postanowiła zaproponować zmiany mogące odświeżyć i ożywić poznańskie podwórka.
Kultura shoujo zrodziła się na przełomie XIX i XX wieku, w związku z utworzeniem szkół średnich dla Japonek. Była początkiem globalnej popkultury celującej w dorastające dziewczęta. Objawia się poprzez komiksy, powieści, muzykę, gry, modę i wzornictwo. Wytwory tej kultury charakteryzują się prioretyzacją emocji, uczuć, nastrojowością, estetyzacją codziennego życia. Głównym celem shoujo jest ucieczka od oczekiwań społeczeństwa wobec kobiet, do idealnego, wyśnionego świata marzeń
Słowo shoujo pierwotnie odnosiło się do koncepcji wychowywania dorastających Japonek, która powstała pod koniec XIX wieku. Klaudia Adamowicz pisze: Koncepcja [shoujo] miała cel Ideologiczny. Metoda inspirowana ideałami wiktoriańskimi, służyła wychowaniu dziewcząt na dobre żony i matki. Miało to służyć rozwijającej się wówczas Japonii. Na dorastających dziewczętach wywierano ogromną presję i nie dawano im możliwości wyboru własnej ścieżki życia. Z czasem Japonki zamieniły shoujo w popkulturę, dedykowaną sobie. Kwiaty, marzenia, sny, księżyc i falbanki – to słowa, którymi można opisać tę kulturę.
Shoujo ma w sobie duży potencjał terapeutyczny, uspokajający, pomagający dostrzegać piękno świata. Z tego też względu jest czymś, co jest bardzo pożądane we współczesnym świecie i designie. Shoujo pomaga dostrzegać piękno i harmonię świata. Zawarte w nim zasady są zatem bardzo pożądane we współczesnym rozpędzonym świecie i konsumpcyjnie ukierunkowanym designie. Ponadto kultura ta polega na uniwersalnym rozumieniu świata.
Projektowanie przestrzeni polega również na ukazaniu użytkownikowi otoczenia – czy też całego świata – w pewnym przemyśla – nym kontekście, relacji całości i detalu. Stąd można dojść do wniosku, że pomiędzy shoujo a designem krajobrazu występuje pewna korelacja. Postrzeganie krajobrazu poprzez pryzmat kultury shoujo postanowiłam wykorzystać do zaprojektowania przestrzeni publicznej.
Celem tego projektu jest przeprowadzenie rewitalizacji zaniedbanych podwórek poznańskich kamienic. W moim zamierzeniu projekt powinien stanowić długofalową zmianę w myśleniu o przestrzeni sąsiedzkiej. Dotyczy on nie tylko mieszkańców kamienic, do których należą podwórka, ale także wszystkich mieszkańców Poznania oraz turystów. Zrewitalizowane podwórka mają stanowić przestrzeń pół-publiczną. Mają one służyć mieszkańcom jako miejsce odpoczynku i kontaktu z zielenią oraz stanowić przykład rozwiązań dla osób przyjezdnych. Oznacza to, że zaprojektowane przestrzenie byłyby atrakcją turystyczną miasta. Łańcuch kamienicznych podwórek stanowiłby zorganizowany szlak wycieczkowy. Program proponowanego szlaku opowiadałyby kolejne historie zaczerpnięte z poznańskich legend.
Aby zilustrować wynik działania programu rewitalizacji podwórek, przygotowałam projekt zagospodarowania podwórka przy ulicy Dąbrowskiego 52. Projekt oparty jest na poznańskiej Legendzie o dziewczynce i szczurze. Głównym elementem struktury przestrzeni są lejkowate obiekty. Zmienność ich kształtu, wielkość, ilość, zorganizowana w nakładające się na siebie obrazy, tworzą na podwórku niezwykły, intrygujący klimat. Duża ilość roślinności i zwisających pnączy ma przywodzić na myśl Tajemniczy Ogród. Wewnątrz półprzezroczystych form widoczna będzie woda, odbijające się w niej promienie słońca oraz łodygi zatapiających się w niej roślin. Całość stworzy mały, zamknięty świat, kojarzony z marzeniami beztroskiego dzieciństwa.
Tytuł pracy magisterskiej:
“Marzenia o kwiatach i księżycu. Japońska kultura shoujo – jako sposób myślenia o projektowaniu na przykładzie poznańskich kamienic”
Promotor: dr hab. Sławoj Dreszer / Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu / Wydział Architektury i Wzornictwa /
Katedra Bioniki i Krajobrazu / Kierunek: design krajobrazu
Praca została nominowana do 40. edycji konkursu im. M. Dokowicz (nierozstrzygnięty)
Czytaj też: Architektura w Polsce | Metamorfoza | Portfolio | Zabytek | Renowacja
źródło: materiał prasowy / Daria Kostaniak www.dariakostaniak.com