Pod koniec kwietnia zakończyła się w Poznaniu druga edycja międzynarodowych warsztatów projektowych KOTYDŻ. W projekcie uczestniczyło 38 studentów kierunków projektowych z Polski, Czech i Niemiec, którzy przy pomocy tutorów, doświadczonych architektów i projektantów, zaprojektowali oraz samodzielnie wykonali 14 domków dla kotów wolnożyjących w Poznaniu.
Koty wolno żyjące są stałym i znajdującym się pod ochroną prawną elementem miejskiego ekosystemu, każdego polskiego miasta. Według ustawy o ochronie środowiska stanowią one dobro ogólnonarodowe i powinny mieć zapewnione warunki rozwoju i swobodnego bytu. Nie są to zwierzęta bezdomne, w związku z tym, nie wolno ich wyłapywać, wywozić, ani utrudniać im bytowania w danym miejscu. Administracje osiedli mieszkaniowych zgodnie z prawem nie mają możliwości usunięcia siedlisk tych zwierząt, ani ich wyłapania, co prowadzi do wielu napięć społecznych wśród sąsiadów i na linii spółdzielnia/ rada osiedla – mieszkańcy. Część spółdzielni wychodząc naprzeciw tym problemom wyposaża się w domki fabrycznie budowane – proponowane przez prywatne firmy- te domki jednak jak alarmują Fundacje prozwierzęce (np. model zakupiony przez Miasto Poznań w 2017 i 2015 roku) nie spełniają podstawowych wymogów dot. bezpieczeństwa dla zwierząt – stąd silna potrzeba realizacji warsztatów, podczas których powstały konstrukcje, które stały się przykładem jak takie obiekty mogą się w estetyczny sposób wpisać w otaczający krajobraz zmniejszając przy tym opór niektórych mieszkańców.
Uczestnicy pracowali nad projektami w pięciu grupach roboczych. Każdemu zespołowi przydzielona została lokalizacja, przy której działali karmiciele kotów, którzy stworzyli dla projektantów podczas konsultacji społecznych wytyczne projektowe a następnie musieli zaakceptować powstałe w ramach warsztatów projekty.
Grupa studentów kierowana przez poznańskiego architekta Iwo Borkowicza była odpowiedzialna za zaprojektowanie oraz wykonanie domków dla kotów wolnożyjących na ogrodach działkowych ROD Jutrzenka. Zadaniem tej grupy było stworzenie dwóch domków – jednego w pasie zieleni od ulicy Grodziskiej oraz jednej konstrukcji na prywatnej działce Pana Łukasza, który od lat dokarmia kotkę – Lunę. W pierwszej lokalizacji grupa zaprojektowała dwa zbliżone do siebie domki przypominające kształtem dwie ścięte i złożone ze sobą piramidy. W dolnej części konstrukcji przewidziane zostały wejścia dla kotów, a na szczycie obiektów pojawia się akcent kolorystyczny w formie pomalowanego na czerwono siedziska dla kotów. Schronienia zostały posadowione punktowo na stalowych kotwach. Wykonana ze sklejki ocieplona fasada domków składa się z przesuniętych poziomów wykonanych z desek, które zwężają się ku dołowi tworząc ściętą piramidę. Projekt zlokalizowany w drugiej lokalizacji oparty został na idei odwróconego wiszącego domku i został wykonany w konstrukcji zbliżonej do konstrukcji domków zlokalizowanych na terenie ROD Jutrzenka. Studenci zaproponowali wykonaną ze sklejki strukturę, zawieszoną na trójkątnej ramie przymocowanej do znajdujących się na działce drzew. Konstrukcja nośna wiszącego domku została pomalowana na czarno, aby wzmocnić wrażenie uniesienia obiektu nad ziemią.
Kolejną grupę warsztatową, która pracowała nad domkami dla kotów mieszkających na działkach ROD Jutrzenka prowadziła pracownia Atelier Starzak Strebicki. Projekt Chatie to kompleks 3 domków, dla kotów mieszkających za ciekawym modernistycznym budynkiem Domu Działkowca. Nazwa projektu stanowi zgrabne połączenie dwóch słów – polskiego – chata oraz francuskiego chat – czyli kot. Forma zaproponowanych przez studentów domków wynika z obserwacji potrzeb użytkowników-kotów oraz ich karmicieli, delikatnie także nawiązuje do tradycji modernistycznych – projektowania uniwersalnego: do jego elastyczności, prostoty oraz intuicyjność użytkowania. Naturalne materiały – w tym także ocieplenie- poprzez zastosowanie podwójnych ścian, wiatrołapów oraz wypełnienia słomą, oraz obłość linii ma pomóc zwierzętom szybciej przystosować się do ich nowego lokum. Grupa na prośbę działkowców stworzyła także stół/ jadalnie dla kotów, która swoją formą nawiązuje do zaprojektowanych dla tej lokalizacji domków.
Grupa kierowana przez niemieckich architektów z pracowni social.form pracowała nad domkami dla lokalizacji znajdującej się w bliskim sąsiedztwie ROD Jutrzenka. Domki powstały dla terenów przy budynku opuszczonej modernistycznej kotłowni. Budynek wybudowany w latach 1960-1962 według standardowego projektu jest przykładem przyzwoitej modernistycznej architektury przemysłowej. Kotłownia była użytkowana przez Spółdzielnie mieszkaniową Jeżyce do lat 90. Następnie w 2020 roku budynek został zakupiony przez architekta Marcina Piątka (pracownia CALCA), który obecnie remontuje budynek, i przemienia go w budynek mieszkalny. Dla tej lokalizacji grupa stworzyła 3 domki dla mieszkających tam kotów. Główną inspiracją do projektu domków był dla studentów sam budynek Kotłowni. Efektem pracy grupowej są trzy schronienia inspirowane kształtem kota – jedno większe z wieloma otworami umożliwiającymi dostęp dla kotów oraz dwa mniejsze funkcjonujące razem domki. Schronienia zostały ocieplone styropianem oraz w celu ułatwienia konserwacji posiadają dostęp umożliwiający opiekunom kotów.
Kolejna grupa kierowana przez architektów z czeskiej pracowni KOBRA pracowała nad projektem dwóch domków dla kotów na terenie ogrodu Domu Pomocy Społecznej Ugory. W ośrodku mieszkają osoby starsze, wymagające opieki i czułości, którą może zapewnić między innymi kontakt ze zwierzętami. Domki dla kotów zostały umieszczone w dużym ogrodzie DPS, aby zachęcić seniorów przebywających w ośrodku do częstszych spacerów na świeżym powietrzu oraz wpływać korzystnie na ich samopoczucie. Koty są zwierzętami terytorialnymi w związku z czym pierwszy projekt – Rakieta – przeznaczony jest do użytkowania przez jednego kota. Pokryta przezroczystym dachem z poliwęglanu drewniana struktura przypomina swoim kształtem piramidę. Konstrukcja składa się z drewnianej ramy w kształcie piramidy, która unosi obiekt nad ziemią w celu ochrony przed wilgocią, oraz ocieplonych i pokrytych sklejką ścian. Stosunkowo prosta konstrukcja pozwala na elastyczne modyfikacje i ewentualną rozbudowę schronienia. Drugi, większy domek – Rysy – to konstrukcja przeznaczona dla dwóch kotów. Uniesiony nad gruntem obiekt swoim kształtem przypomina najwyższy szczyt Polski. Całość konstrukcji została zaprojektowana w oparciu o drewnianą kratownicową siatkę złożoną z trójkątnych graniastosłupów. Z siatki wybrano pojedyncze „oczka”, które służą jako domki dla kotów, siedziska i półki pomocnicze.
Ostatnia grupa prowadzona przez duet Rolf Starke i Anatolii Kotov. Zadaniem uczestników było stworzenie projektów dwóch domków uniwersalnych. Pierwszy projekt, zatytułowany przez grupę La maison de Félicette, nawiązuje swoją nazwą do Félicette – pierwszej i jedynej kotki wysłanej w kosmos. Nazwa domku dobrze obrazuje ideę, która przyświecała projektantom – obiekt ma być schronieniem dla wszystkich kotów z najdalszych zakątków. Zaprojektowany domek przeznaczony jest dla trzech kotów. Jego struktura oparta jest na romboidalnych i prostokątnych kształtach, które tworzą wrażenie brutalistycznej architektury. Podczas projektowania uwzględnione zostały cechy oraz potencjalne potrzeby kocich użytkowników – domek posiada dwa wejścia, dzięki czemu koty mogą szybciej uciec lub wskoczyć do środka oraz otwory wycięte w podłodze i umieszczone w rogach, dzięki którym koty mają więcej przestrzeni do leżenia. Druga konstrukcja zaproponowana przez grupę – Pyradlakota – to organiczne w formie, przeznaczone do zawieszenia wokół drzewa schronienie dla dwóch kotów. Konstrukcja składa się z dwóch przestrzeni – wewnętrznej i zewnętrznej – oddzielonych dwoma zaokrąglonymi krawędziami. Schronienie posiada dwa okrągłe wejścia – po jednym z każdej strony – oraz mały taras. Domek jest projektem uniwersalnym – ze względu na lekką konstrukcję można go swobodnie zdemontować i przymocować na dowolnym drzewie.
Warsztaty KOTYDŻ mają na celu promowanie działań partycypacyjnych, działań prozwierzęcych, współpracy projektantów z lokalną społecznością oraz podkreślanie roli, jaką odgrywa praktyczna edukacja studentów kierunków projektowych, nastawiona na rozwijanie manualnych umiejętności. Obiekty, które powstały podczas tegorocznej drugiej edycji warsztatów są efektem współpracy studentów, pomagających im architektów oraz zaangażowania lokalnej społeczności i kocich opiekunów. KOTYDŻ to proces, który stanowi olbrzymie wyzwanie i wiąże się z intensywną pracą. Pozostawia jednak po sobie ogromną satysfakcję z własnoręcznie wykonanych projektów, które przyczyniają się do poprawy jakości życia kotów wolnożyjących w Poznaniu.
Partnerzy Medialni
Architektura i biznes, archiweb.cz, WhiteMAD Magazine, Baunetz
źródło: www.kotydz.com
Czytaj też: Zwierzęta | Poznań | Ciekawostki | Meble miejskie | whiteMAD na Instagramie
