Unikalny świdermajer w Warszawie trafił do rejestru zabytków

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał do rejestru zabytków nieruchomych willę “Kazimierzówka”, która znajduje się przy ulicy Trawiastej 16. Willa to przykład budynku typu świdermajer, których w Warszawie jest niewiele.

Zabytkowy już dom znajduje się w dzielnicy Wawer i zbudowany został na początku XX wieku na terenie osiedla Anin. Osiedle to powstało w wyniku parcelacji majątku rodziny Branickich. Teren podzielono na mniejsze fragmenty, które zajęła zabudowa drewniana i willowa, najczęściej o jednej kondygnacji z poddaszem, z charakterystyczną bogatą dekoracją snycerską. Na terenie osiedla mieszkali między innymi Julian Tuwim, Konstanty Ildefons Gałczyński i Jerzy Zaruba.

Świdermajer stojący przy ulicy Trawiastej został zbudowany w 1914 roku. W czasie wojny polsko bolszewickiej w domu znajdowało się dowództwo I Pułku Szwoleżerów. W 1935 roku willa została sprzedana Leonardowi i Stefanii Ruśkiewiczom, dziś budynek jest w prywatnych rękach. Przed 1945 rokiem budynek został rozbudowany o parterową dobudówkę, po II wojnie światowej wzniesiono murowany aneks od strony północno wschodniej, a pierwotna duża działka została podzielona na mniejsze zabudowania.

Budynek przy ul. Trawiastej 16 posiada istotne walory artystyczne jako indywidualnie zaprojektowane dzieło drewnianej architektury letniskowej wzniesione na początku XX w. Jest to ciekawy przykład połączenia stylistyki nadświdrzańskich willi o szalowanych elewacjach z zaakcentowanymi elementami konstrukcji, z architekturą zakopiańską, czytelną m.in. w dekoracji wysuniętych przed lico elewacji krokwi, wsporników (podpławnic), a szczególnie w dekoracji ganku, o charakterystycznym detalu z założonych na łuku belek (nawiązujących do zamkniętych łukiem otworów okien i drzwi, tzw. psów) i w opracowaniu balustrad – informuje profesor Jakub Lewicki, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Na szczęście ingerencje wewnątrz były niewielkie co pozwoliło zachować czytelny układ funkcjonalno-przestrzenny i pierwotną aranżację wystroju. Wchodząc do środka można tu dostrzec piece ceramiczne, sztukaterie, oryginalną stolarkę drzwiową, klatkę schodową, podłogę z desek. Co ciekawe, wnętrze urządzone zostało w estetyce secesyjnej. Pomimo zastosowania rozwiązań stylistycznych typowych dla zabudowy miejskiej z początku XX w., w przypadku przedmiotowego budynku stanowią one integralny element wystroju, a jednocześnie świadectwo ówczesnego gustu i oczekiwań odbiorców – dodaje konserwator zabytków.


Świdermajer w Warszawie przy Trawiastej jest świadectwem rosnącej popularności terenów uzdrowiskowych. To jeden z pierwszych tego typu budynków wzniesionych na terenie osiedla mieszkaniowego Anin. Jego gabaryty, konstrukcja oraz forma architektoniczna odzwierciedlają uzdrowiskowy charakter osiedla oraz są pochodną ówczesnych ograniczeń budowlanych, narzucających gabaryty (jedna kondygnacja z poddaszem) oraz technologię (konstrukcja drewniana). Warto dodać, że budynek pojawił się w kilku produkcjach filmowych, między innymi w serialu „Białe tango” (1982), w filmach „Kronika Wypadków Miłosnych” Andrzeja Wajdy (1986) czy „Tulipany” Jacka Borcucha (2005).

Czytaj też: Zabytek | Ciekawostki | Warszawa | Drewno

źródło: Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków