Przy ul. Prądzyńskiego 14a w Warszawie znajdują się dwie ceglane rotundy. Są to pozostałości stołecznej gazowni. Wewnątrz nich do lat 70. XX w. znajdowały się metalowe zbiorniki gazu. Zostały one usunięte, kiedy przestały pełnić swoją funkcję. Pomysł na zagospodarowanie obiektów jest, lecz wywiązał się spór, który skutecznie uniemożliwia jakiekolwiek działania. Czy wolskie rotundy otrzymają drugie życie?
Stronami w sporze są właściciele – rodzina Biernackich, oraz Dzielnica Wola. Fundacja rodziny przygotowała projekt, który zakłada utworzenie w budynkach powszechnie dostępnego metamuzeum, sali koncertowej oraz budynku mieszkalnego.
Dwie ceglane rotundy są częścią wolskiej gazowni. Pierwszy zbiornik powstał w latach 1886- 1888, drugi na początku XX w. Gazowania przetrwała II wojnę światową i w lipcu 1945 r. wznowiła swoją działalność. Zbiorniki gazu były użytkowane do lat 70. XX wieku. W sierpniu 2005 r. rotundy zostały wpisane do rejestru zabytków pod nr 482-A. Od blisko dziesięciu lat toczą się zawiłe postępowania, które blokują wszelkie prace. Dzielnica Wola chce odebrać właścicielowi budynki ze względu na brak przeprowadzonych jej zdaniem prac modernizacyjnych czy adaptacyjnych.
Wolskie rotundy mają ogromny potencjał. To dość unikalne budynki w skali całego kraju. O wartości takiej zabudowy wiedzieli Austriacy, którzy przekształcili podobne zabytki we w pełni funkcjonalne obiekty mieszkalno-usługowe. Gasometer – tak nazwano zespół dawnych zbiorników – to cztery budynki zlokalizowane w wiedeńskiej dzielnicy Simmering. Każdy z nich miał pojemność 90 tys. m³ i w chwili oddania do użytku były to największe zbiorniki gazu w Europie. Zostały zbudowane jako element gazowni miejskiej Gaswerk Simmering w latach 1896–1899. Były używane do 1986 r. Ich zamknięcie spowodowane było przejściem z gazu miejskiego na gaz ziemny. W 1995 r. zdecydowano się na ich rewitalizację. W latach 1999–2001 zdemontowano instalacje, pozostawiając zewnętrzne ceglane mury, które wykorzystano jako ściany nowych obiektów. Mieszczą one ponad 600 mieszkań, biura, sklepy, akademik, archiwum miejskie, centrum kinowe i inne.
Gaswerk Simmering w 1901 r., Franz Kapaun, Public domain, via Wikimedia Commons
Arne Müseler / www.arne-mueseler.com, CC BY-SA 3.0 DE, via Wikimedia Commons
C.Stadler/Bwag, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons
Czy Warszawa również ma szansę zyskać tak charakterystyczne i oryginalne obiekty? Na drodze stoi biurokracja i spory, które blokują wszelkie pomysły i ich realizację, a zabytki stoją opuszczone.
Źródło: um.warszawa.pl, rp.pl
Czytaj też: Architektura | Elewacja | Zabytek | Miasto | Warszawa | Cegła
