Żyrardowski kantor, czyli dawny budynek dyrekcji fabryki włókienniczej, to jeden z najbardziej okazałych zabytków w mieście. Niedawno zakończyły się prace, podczas których gmach został wyremontowany i zaadaptowany do nowych funkcji. Parter budynku przeznaczono na potrzeby projektu pt. Multimedialny Ośrodek Tradycji i Edukacji Kulturowej (MOTEK). Pozostała część służyć będzie żyrardowianom jako Centrum Obsługi Mieszkańca. Kantor zwyciężył w Ogólnopolskim Konkursie Budowlanym „Modernizacja Roku & Budowa XXI w.” w kategorii zabytek.
Inwestycja polegała na przebudowie i rewaloryzacji budynku, wraz z oczyszczeniem ceglanej elewacji, pokryciem dachu łupkiem kamiennym oraz wykonaniem renowacji oryginalnego wystroju wnętrz, na który składają się m. in. drewniane, bogato rzeźbione boazerie hallu, korytarzy, klatki schodowej i niektórych pomieszczeń, oryginalne drzwi wraz z portalami, lampy oraz unikatowe sejfy. Przy wykonanym remoncie zastosowano nowoczesne rozwiązania materiałowo – konstrukcyjne zwiększające trwałość budynku oraz poprawiające właściwości użytkowe.
W pierwszym etapie inwestycji wykonany został kompleksowy remont dachu i wymieniono jego pokrycie na łupek kamienny. Przeprowadzono też prace mające na celu osuszenie budynku. W drugim etapie prac wykonano stropy, roboty rozbiórkowe oraz prace elewacyjne polegające na piaskowaniu cegieł i spoinowaniu. Radziejowicka cegła, z której został wzniesiony budynek charakteryzuje się bardzo dużą trwałością i intensywnym czerwono-pomarańczowym kolorem, który został z niej wydobyty na nowo. Wykonane zostały także wszelkie wymagane instalacje. Równolegle prowadzono prace konserwatorskie.
Kantor przed i po renowacji
Do dwóch pracowni konserwatorskich wyjechały zabytkowe drzwi wewnętrzne wraz z ościeżami oraz drewniane okładziny ścienne, dekoracje słupów i belek, wykonane z tego samego materiału. Stolarkę oczyszczono oraz i przywrócono jej dawny blask. Drzwi, których stan zachowania wykluczał naprawę, zostały wiernie odtworzone. Stan okien uniemożliwiał ich konserwację. Po wielu komisjach konserwatorskich postanowiono zrekonstruować stolarkę okienną z zachowaniem zabytkowych okuć i odtworzeniem pierwotnej kolorystyki. W pracowni stolarza ebenisty odnowiono zabytkowe meble, stanowiące zachowane pierwotne wyposażenie budynku. Zostały starannie oczyszczone i zakonserwowane. Z kolei w pracowni konserwacji metalu renowacji poddane zostały unikatowe szafy pancerne. Po zakończeniu robót budowlanych meble i sejfy wróciły na swoje miejsce.
Zabytkowe stropy drewniane i z blachy falistej oraz żeliwne kolumny poddano specjalistycznym pracom in situ. Przed remontem wszystkie były zamalowane wieloma warstwami farby. Dzięki setkom godzin pracy stolarzy ponad połowa z nich pokazała swoją pierwotną, różnorodną kolorystykę i dekoracje. Budynek wyposażono w windę oraz pochylnię, dostosowane do potrzeb osób o ograniczonej możliwości poruszania. Opisane działania przeprowadzone zostały na podstawie opracowanych wcześniej programów prac konserwatorskich, których sporządzenie poprzedzone było szczegółowymi badaniami. Wszystkie roboty w zabytkowym budynku były prowadzone z zachowaniem należytej staranności pod nadzorem miejskiego konserwatora zabytków.
Obiekt pochodzi z 1885 r. Jest masywnym ceglanym gmachem utrzymanym w stylu arkadowym, w którym mieściły się główne biura dawnych Zakładów Lniarskich oraz biura właściciela fabryki. Kantor znajduje się na obszarze zabytkowego zespołu Osady Fabrycznej wpisanego do rejestru zabytków, wchodzącego w skład historycznego układu urbanistyczno – architektonicznego pod nazwą „Żyrardów – XIX-wieczna Osada Fabryczna”, uznanego za pomnik historii Rozporządzeniem Prezydenta RP.
INWESTOR: Miasto Żyrardów
WYKONAWCA: AMAT Zbigniew Hordyj
PROJEKTANT: SAWA-TECH Projektowanie i wykonawstwo Sp. z o.o. / Pracownia Architektoniczna Piotr Dominiczak i Mariusz Szczuraszek
Źródło: modernizacjaroku.org.pl
Czytaj też: Architektura | Metamorfoza | Renowacja | Zabytek | Architektura w Polsce | Ciekawostki
