Dekoracja ceramiczna Pegaz została wpisana do rejestru zabytków województwa mazowieckiego. Kompozycja ceramiczna to dzieło autorstwa Krzysztofa i Juliana Heniszów oraz Czesława Wielhorskiego.
Decyzję o wpisie do rejestru podjął prof. dr hab. Jakub Lewicki, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków. Dekoracja znajduje się na elewacji budynku przy ulicy Dąbrowskiego 71 w Warszawie. To gmach, w którzym przed laty działał Klub Międzynarodowej Prasy i Książki.
Instalacja składa się z 92 płyt i powstała w 1969 roku. Kompozycja ceramiczna do dziś zdobiąca elewację budynku została zatytułowana „Pegaz”. Realizacja w założeniu autorskim przybrała formę abstrakcyjną, ale pojawiają się w niej motywy plastyczne luźno nawiązujące do skrzydeł Pegaza. W dolnym prawym rogu dekoracji widoczne są nazwiska twórców, oraz odciśnięta sygnatura Fabryki Płytek Ceramicznych „Marywil” w Suchedniowie. Kompozycja utrzymana jest w monochromatycznej kolorystyce – dominują odcienie brązów z opalizującym szkliwem (żółcienie, zielenie), ułożona jest z prostokątnych płyt wielkości ok. 51 cm x 24 cm x 5 cm (23 sztuki w pasach poziomych oraz 4 sztuki w pasach pionowych). Część płyt jest płaskorzeźbiona i wystaje ponad lico muru na grubość ok. 5 cm, część wykonana została w formie reliefu złożonego z głębokich żłobień.
Powstała kompozycja estetyką wpisywała się w trendy plastyczne dominujące w Polsce w latach 60. XX wieku. Dekoracja wykonana została jako uzupełnienie wystroju Międzynarodowego Klubu Prasy i Książki, nawiązując do jego idei przewodnim motywem plastycznej wariacji na temat mitologicznego Pegaza – symbolu sztuk wizualnych i natchnienia poetyckiego. Dekoracja ceramiczna, operując zróżnicowanej grubości reliefem i efektami fakturalnymi, posiada wartości przestrzenne. Ich uzupełnieniem jest monochromatyczna kompozycja barwna, zniuansowana odcieniami brązów i beży, nadająca całości malarski wyraz.
O wartości obiektu świadczy również poziom jego wykonawstwa i rzemieślniczego opracowania. Nie bez znaczenia jest również fakt, iż dekoracja stanowi obecnie cenny element dekoracyjny elewacji budynku przy ul. Dąbrowskiego 71, dynamizując jego fasadę i podnosząc jej walory estetyczne – tłumaczy konserwator zabytków.
Dekoracja architektoniczna posiada wartość nie tylko ze względu na formę, technikę czy użyte materiały, ale również z uwagi na fakt, iż jest ostatnim zachowanym reliktem po zespole dekoracji architektonicznych, składających się na wyposażenie siedziby Klubu Międzynarodowej Prasy i Książki. O wartościach historycznych kompozycji świadczy również fakt, iż jest ona dziełem artystów będących czołowymi realizatorami tzw. „eksperymentu łysogórskiego”, wykorzystującego wielkoformatowe płyty ceramiczne do dekoracji obiektów architektonicznych, a tym samym będącego w latach 60. XX wieku jednym z ciekawszych zjawisk w sztuce użytkowej.
Czytaj też: Detal | Warszawa | Elewacja | Zabytek | whiteMAD na Instagramie
