II wojna światowa obeszła się z Polską wyjątkowo okrutnie. To tam doszło do jednej z największych zbrodni II wojny światowej. Adolf Hitler w ramach zemsty na Polakach za Powstanie Warszawskie zadecydował o całkowitym unicestwieniu miasta. Miało to przerwać jego wielowiekową historię oraz złamać polską państwowość. Niemcy zamordowali w stolicy około 150 000 osób, a niemal 3 razy tyle wywieziono do obozów i wypędzono z miasta. Ocalałych powstańców zamknięto w obozach jenieckich. Nadejścia Armii Czerwonej doczekało pośród ruin niecałe 1000 osób. Obok ogromnych strat w ludziach doszło też do masowego zniszczenia zabudowy. Zniszczenia wojenne Warszawy oszacowano na 85%. Pałace, kościoły, muzea, kamienice, mosty, teatry i pomniki przestały istnieć.
Obrócona w pył Warszawa przeżyła swoją śmierć i powstała z ruin. Choć wiele miejsc wygląda dziś zupełnie inaczej, zniknęły piękne oraz wartościowe budowle, to powojenna odbudowa miasta jest przedsięwzięciem nieznanym dotąd w tak ogromnej skali. Zniszczenia wojenne Warszawy są doskonale widoczne na zdjęciach lotniczych miasta, dawnych i współczesnych.
Płonące kamienice na ul. Marszałkowskiej. Fot. Domena publiczna.
1. Okolice placu Żelaznej Bramy i pałacu Lubomirskich w roku 1940 i obecnie. Na starszej fotografii część zabudowy uległa zniszczeniu w wyniku niemieckich bombardowań. Kolejne lata wojny przyniosły niemal całkowitą zagładę widocznym budynkom. Wspólnym elementem na obu zdjęciach jest pałac Lubomirskich, choć różni się jego usytuowanie. Obiekt został bowiem obrócony w 1970 roku o 78 stopni w celu zamknięcia perspektywy głównej alei Ogrodu Saskiego.
2. Krakowskie Przedmieście z kościołem św. Anny. Tutaj również widać budynki zniszczone wskutek niemieckich nalotów. Jest tuż przed powstaniem warszawskim, miasto za moment niemal całkowicie zamieni się w morze ruin. Po wojnie podjęto trud odbudowy tej okolicy, gdyż jest jednym z najcenniejszych obszarów Warszawy.
3. Śródmieście Warszawy tuż po wojnie i obecnie. Miasto leży w gruzach, pojedyncze budynki nadają się do odbudowy, reszta zostanie zburzona, a na gruzach wyrośnie nowe, socjalistyczne miasto przyszłości. Wieżowiec Prudentialu nadal góruje nad okolicą.
4. Znów Prudential i Śródmieście, tym razem widziane od zachodu, lata powojenne i współczesne. Tutaj niewiele nadawało się do odbudowy. Poza wspomnianym Prudentialem zachowano jeszcze filharmonię, budynek poczty z charakterystyczną kopułą i kilka kamienic.
5. Pałac Kultury i Nauki górujący nad Warszawą i to samo miejsce 60 lat później. Budowla wyrosła w sercu stolicy, a pod jej budowę wyburzono dziesiątki ocalałych z wojennej pożogi kamienic. To, czego nie usunięto pod PKiN, zburzono realizując inne powojenne inwestycje. Dziś można spotkać tutaj przedwojenne kamienice ze ślepymi ścianami stojące w cieniu wieżowców. Co ciekawe, PKiN był najwyższym warszawskim budynkiem od momentu powstania w latach 50. XX w., aż do zeszłęgo roku, kiedy został zdetronizowany przez biurowiec Varso.
Czytaj też: Historia | Zabytek | Warszawa | Ciekawostki | Polska
Temat: Zniszczenia wojenne Warszawy: zdjęcia lotnicze miasta kiedyś i dziś. (Cz. IV)
Źródła: NAC, fotopolska.eu., polska-org, domena publiczna, Google Earth, warsawinstitute.review, srodmiescie.warszawa.pl, warszawa.wikia.org
