Osada Czorsztyn położona nad brzegiem Jeziora Czorsztyńskiego to skansenowo-turystyczny kompleks cennych budynków przeniesionych z miejsc zalanych wodami powstającego zbiornika, utworzonego wskutek budowy zapory wodnej na Dunajcu, w Niedzicy. Drewniane wille, pensjonaty, chałupy i kamienne piwnice tworzą wręcz bajkową atrakcję turystyczną z pięknym widokiem na góry oraz średniowieczne zamki w Czorsztynie i Niedzicy.
Osada na wzniesieniu Stylchyn powstała w latach 90. XX wieku. Utworzono ją w związku z budową Jeziora Czorsztyńskiego i zalaniem jego wodami kilku wsi. Z dawnych Maniów, Kluszkowiec i Czorsztyna na nowe, malowniczo położone miejsce o powierzchni około 17 hektarów, przeniesiono obiekty z XIX i początku XX wieku, w tym: 9 zabytkowych drewnianych pensjonatów i willi, 11 chałup i budynków gospodarskich oraz 11 kamiennych piwniczek wraz z drewnianym lamusami nad nimi. Koncepcję skansenu wielokrotnie zmieniano, w końcu całość podzielono na 2 części: sektor uzdrowiskowy z willami, z przeznaczeniem na użytek turystyczny, oraz sektor wiejski z chłopskimi zagrodami i piwniczkami – na część quasi-muzealną. Budynki zachowały ich pierwotne formy.
W lutym 2019 r. osada została kupiona przez spółkę IMS Budownictwo. Pojawił się wówczas konflikt interesów i wybuchł spór między konserwatorem zabytków a właścicielami terenu. Obecnie nie wiadomo, jaka przyszłość czeka budynki. Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Krakowie postanowił o wpisaniu do rejestru zabytków historycznego zespołu budowlanego – Osada Turystyczna Czorsztyn, natomiast spółka IMS Budownictwo uważa, że służby konserwatorskie podchodzą zbyt restrykcyjne do ochrony tego terenu, co spowoduje brak możliwości samofinansowania projektu adaptacji osady. Zdaniem spółki działania służb konserwatorskich grożą ostatecznym pogrzebaniem szans na ocalenie skansenu. Spór trwa, a dawniej zadbana i przyciągająca turystów atrakcja przedstawia dziś przygnębiający obraz. Brak konserwacji i opieki nad budynkami widać gołym okiem. Dostęp do nich jest niezabezpieczony i prawdopodobnie to tylko kwestia czasu, kiedy zacznie się dewastacja.
Źródło: kobieta.interia.pl, visitmalopolska.pl
Zdjęcia: Hashtagalek
View this post on Instagram
Czytaj też: Architektura w Polsce | Zabytek | Historia | Muzeum | Drewno | Ciekawostki
O fotografie
Aleksander Małachowski, znany pod psuedonimem Hashtagalek, to fotograf architektury i magister sztuki. Autor słynnej pracy „Polska Gościnność”. Ambasador Samsunga. Tworzył zdjęcia dla takich marek jak: National Geographic, Canon, Uber, Mastercard, ERGO Hestia czy Skanska. Obserwując rzeczywistość, koncentruje się na geometrii, symetrii oraz minimalizmie.
(facebook, instagram)
