Szczawnica to miejsce szczególne dla turystów. Klimatyczne, dobrze zaprojektowane, bogate w atrakcje i otwarte na tych, którzy chcą poczuć magię dawnego uzdrowiska. W latach 80. XIX wieku wybudowano tutaj obiekt, w którym koncentrowało się życie kulturalne ówczesnego kurortu. Dworek Gościnny, zwany także Kurhausem lub Kursalonem, został otwarty w 1884 roku. Był budynkiem wzniesionym z modrzewiowego drewna, krytym gontem, z wielką liczbą galeryjek, ganków, lukarn i wieżyczek. Mieścił salę balową na 500 osób, salę widowiskową, fortepianową, bilardową, czytelnię, salon fryzjerski i dwa sklepy.
Był uosobieniem czasów największej prosperity Szczawnicy i stanowił centrum jej życia kulturalno-rozrywkowego. Występowały tutaj takie sławy jak: Helena Modrzejewska, Aleksander Zelwerowicz, Ludwik Solski, Juliusz Osterwa czy Stefan Jaracz. W foyer mieli odczyty lub spotkania autorskie: Maria Konopnicka, Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus i Kazimierz Przerwa-Tetmajer.
Dworek Gościnny na pocz. XX w. Źródło: NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe
W 1909 roku właścicielem Dworku został Adam Stadnicki. II wojna światowa położyła kres świetności obiektu. W 1948 roku władze PRL upaństwowiły całe uzdrowisko, a wraz z nim Dworek Gościnny. W latach 1959-1962 w budynku znalazły swoje pierwsze pomieszczenie zbiory Muzeum Pienińskiego. 20 października 1962 roku nad Szczawnicą zawisły czarne chmury. Tego dnia w słynnym obiekcie wybuchł tragiczny pożar. Drewniana konstrukcja została doszczętnie zniszczona, z Dworku pozostały jedynie murowane fundamenty. W ten sposób kultowy niegdyś przybytek zniknął z panoramy Szczawnicy. Na szczęście, nie na zawsze.
Szansa na odbudowę pojawiła się w 2005 roku, kiedy to rodzina Mańkowskich – spadkobierców Adama hrabiego Stadnickiego, odzyskała dawny majątek uzdrowiska. W 2008 roku rozpoczęto prace. Odtworzona została bryła Dworku (jej kubatura została zwiększona przy tym o 1/3 w stosunku do pierwotnej), jak również zachowane zostały regionalne elementy rzeźbione w drewnie i malowane ornamenty. Odbudowany obiekt oddano do użytku w 2011 roku. Część dawniej otwartych pomieszczeń, takich jak foyer czy hall, została odtworzona w innej, zamkniętej formie z powodów operacyjnych.
Dworek na pocz. XX w. i obecnie. Fot. Źródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona i dworekgoscinny.pl
Nowy wystrój nawiązuje do historycznej tradycji miejsca. Za jego wygląd odpowiada Nicolas Mankowski oraz francuski projektant wnętrz Image de Marc. Wyposażenie reprezentacyjnie wykończonych pomieszczeń uzupełniają klasyczne żyrandole i teatralne zasłony rozwieszone wokół dużych okien. Budynek otwiera się na otaczającą zieleń i smukłe, wiekowe modrzewie. Główna sala, dzięki automatycznie składanej widowni , może zamienić się z przestrzeni teatralnej na balową z lśniącym parkietem. W Dworku urządzono też klimatyczną bibliotekę z bogatymi zbiorami literatury oraz jazz bar, z którego można wyjść bezpośrednio do ogrodu.
Pierwotnie właściciele planowali pokryć wszystkie ściany budynku drewnem, aby zachować górski charakter tego miejsca. Pojawiły się jednak dwa czynniki, które ich zniechęciły do tego pomysłu: budynek może pomieścić ponad 300 osób, więc wszystkie elementy drewniane muszą być ognioodporne. To wiązałoby się z ogromnym kosztem. Dodatkowo, właściciele byli ograniczeni maksymalnym procentem drewna w budynku. Nicolas zaproponował więc technikę, która jest powszechnie stosowana we Francji, polegającą na takim malowaniu, aby uzyskać efekt drewna. Efekt złudzenia optycznego jest doskonały. Dlatego też, naprzemiennie zastosowano elementy drewniane i malowane “efektem drewna”.
Odbudowa Dworku Gościnnego stanowiła kamień milowy, od którego zaczyna się nowa historia Uzdrowiska Szczawnica. Położony w sercu pienińskiego kurortu, otoczony zielenią Parku Górnego, łączy w sobie urok minionej epoki ze współczesną funkcjonalnością.
Źródło: dworekgoscinny.pl
Zdjęcia: dworekgoscinny.pl
Czytaj też: Architektura w Polsce | Elewacja | Wnętrza | Historia | Wille i rezydencje | Podróże | Ciekawostki
