Filharmonia Wełtawska (Vltavská filharmonie Praha) to jeden z najbardziej oczekiwanych projektów architektonicznych, które mają zostać zrealizowane w stolicy Czech, Pradze. Miasto we współpracy z Praskim Instytutem Planowania i Rozwoju ogłosiło w 2021 roku międzynarodowy konkurs architektoniczny na projekt nowej sali koncertowej, która spełniłaby światowe standardy. Rok później wyłoniono zwycięską koncepcję. Główną nagrodę otrzymało duńskie studio BIG – Bjarke Ingels Group. Następnie projekt przekształcono w szczegółowe studium architektoniczne.
Powstałe studium przewiduje wzniesienie nowoczesnego centrum muzycznego, które zlokalizowane będzie w praskich Holešlovicach. Koncepcja, oprócz propozycji bryły samego budynku, prezentuje także pomysłowe rozwiązania dla przestrzeni publicznej, jak udostępnienie nabrzeża rzeki dla mieszkańców, czy też oddanie do ich dyspozycji licznych tarasów, w tym tego na dachu. Sam dach będzie natomiast kontynuacją przestrzeni publicznej placu. Dzięki schodkowej formie spacerowicze będą mogli wspiąć się na szczyt budynku i podziwiać panoramę Pragi bez konieczności wchodzenia do środka. Obok nowo dodanej zieleni znajdzie się również miejsce na plac do m.in. wydarzeń plenerowych.
Najważniejszą częścią Filharmonii Wełtawskiej będą jej audytoria z własnym zapleczem i przestrzenie publiczne, ale równie ważną rolę będzie pełnić Centrum Kreatywne z biblioteką muzyczną. W budynku swoje miejsce znajdą: Filharmonia Czeska, Praska Orkiestra Symfoniczna FOK oraz Dział Muzyczny Praskiej Biblioteki Miejskiej. Studium architektoniczne uwzględniło także głos i opinię społeczeństwa, czyli mieszkańców Pragi, interesariuszy społeczności lokalnej, a także zdanie ekspertów w dziedzinie akustyki, transportu i zieleni.
Filharmonia Wełtawska oferuje kompaktową konstrukcję zaprojektowaną pod kątem maksymalnej wydajności, łatwego dostępu i orientacji. Nowy obiekt ma być tętniącym życiem centrum aktywności miejskiej. Gmach zlokalizowany będzie w narożniku działki, co pozwoli na utworzenie wielkiego placu miejskiego, na który skierowane zostanie foyer. Cztery elewacje filharmonii umożliwią dostęp do budynku i komunikację z okolicznymi dzielnicami. Każdej ze stron zostanie nadany niepowtarzalny charakter. Budynek został zorganizowany po przekątnej. Na wschód od niego powstanie nowy park miejski, a od południa otwarty zostanie dostęp do rzeki, na zachodzie powstanie skwer, a na północy rozpościerać się będzie widok na dzielnicę.
Rośliny odgrywają kluczową rolę w koncepcji projektu, odzwierciedlając inspirację gatunkami spotykanymi wzdłuż biegu Wełtawy. Projekt nasadzeń ma opowiadać historie o rzece i mieście. W połączeniu z kluczowymi roślinami miejskimi spotykanymi w Pradze, wybrane gatunki będą naśladowały biotopy leśne, dostosowując odmiany do potrzeb warunków miejskich. Nasadzenia połączą się z istniejącymi sieciami zieleni, co poprawi różnorodność biologiczną miasta i uzupełni zielone korytarze. Nowe drzewa stworzą zacieniony baldachim, który da wytchnienie spacerowiczom w słoneczne dni. Sercem budynku stanie się Hol Główny wraz z przylegającym do niego foyer, z którego roztacza się widok na historyczne centrum Pragi. Obok znajdzie się Sala Kameralna, zwrócona w stronę nabrzeża i Sala Wielofunkcyjna, zwrócona w stronę miasta.
Zespół BIG projektując budynek chciał nawiązać do tradycji i historii Republiki Czeskiej. Wykorzystane tam drewno pochodzić będzie z Szumawy – miejscowości, która znajduje się u ujścia Wełtawy. Zgodnie z projektem drewniane stropy przenikają z zewnątrz do wewnątrz i symbolizują otwartość budynku na otoczenie. Falująca, przejrzysta ściana filharmonii ma nawiązywać do bogatego dziedzictwa czeskiego przemysłu szklarskiego. Płynna geometria czerpie inspirację z sąsiadującej rzeki. Smukłe kolumny podtrzymują taras, a drewniane sufity zapewniają cień i schronienie. Elewacja wykonana z paneli o różnych rozmiarach dopasowuje się do morfologii dachu. Szklana fasada pełni jednocześnie funkcję powłoki zewnętrznej i elementu akustycznego. Granit nawiązuje do tradycyjnego praskiego bruku. Poszczególne tarasy łączy wspólna ścieżka prowadząca na sam szczyt budynku. To miejsce do spędzania czasu, słuchania muzyki miasta i podziwiania praskiej panoramy. Ścieżki na tarasach wyłożone zostaną elementami kamiennymi i zielonymi, które zniwelują różnice wysokości budynku, dodając mu dynamiki.
Filharmonia Wełtawska stanie się głównym inicjatorem rewitalizacji zaniedbanej, poprzemysłowej dzielnicy Bubny-Zátory. Docelowo w na nowo zagospodarowanej przestrzeni ma zamieszkać 25 tys. osób. W najbliższych latach zostanie wybrany wykonawca prac oraz niezbędne będzie skompletowanie dokumentacji projektowej i wszelkich pozwoleń. Ten etap potrwa około czterech lat i angażować będzie setki ekspertów z całego świata. Budowa obiektu powinna rozpocząć się w 2027 r., a otwarcie zaplanowano na 2032 r.
Projekt: studio BIG – Bjarke Ingels Group
Strona projektu: www.vltavskafilharmonie.cz
Rok projektu: 2022
Rok ukończenia: 2032
Fotograf: BIG – Bjarke Ingels Group
O pracowni:
BIG — biuro architektoniczne założone w 2001 roku w Kopenhadze przez Bjarke Ingelsa and Julien De Smedt. Do innych projektów pracowni należą również m.in. Copenhagen Harbour Baths czy Maritime Youth House.
Źródło: Bjarke Ingels Group
Czytaj też: Czechy | Praga | Drewno | Szkło | Ciekawostki | Minimalizm
