Kamienica Kacperskich w Warszawie, stojąca przy placu Unii Lubelskiej u zbiegu ulic Marszałkowskiej i Polnej, to jeden z najwyższych tego typu obiektów w stolicy. Budowla posiada aż dziewięć kondygnacji, a za razem najmniejsze w mieście podwórko-studnię.
Kamienicę wzniesiono w latach 1909-1913 dla Stanisława Kowalskiego, kupca z prowincji, który postanowił ulokować kapitał w nieruchomości. Nazwisko architekta nie jest jednak znane. W momencie oddania do użytku była w czołówce najwyższych domów mieszkalnych w Warszawie. Budynek został potocznie nazwany “żelazkiem”, ze względu na swój trapezowy kształt i budził skojarzenia z nowojorskim Flatiron Building.
Kamienica obecnie. Fot. whiteMAD/Mateusz Markowski
Oryginalnie znajdowały się w nim przestronne, trzy- i czteropokojowe mieszkania, a także kawalerki. Był to budynek bardzo nowoczesny jak na tamte czasy, posiadający centralne ogrzewanie, elektryczność, centralne odkurzacze, spiżarnie, kuchnie gazowe, trzy kryształowe windy i schody wyłożone marmurem. Nazwa budynku pochodzi od małżeństwa Stanisława i Kazimiery Kacperskich, długoletnich właścicieli obiektu, którzy sprzedali go krótko przed II wojną światową. Podczas wojny mieściła się tam Komórka Biura Studiów Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego Armii Krajowej. W trakcie ataków zniszczeniu uległ dach kamienicy i uszkodzone zostały dwa piętra oraz część elewacji.
Uszkodzona kamienica w 1939 roku i budynek obecnie. Źródło: NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe www.nac.gov.pl/ i whiteMAD/Mateusz Markowski
W latach 1955–56 budynek wyremontowano, dzieląc mieszkania na mniejsze i usuwając część dekoracji. W drugiej połowie lat 80. kamienica przeszła kolejny remont. W latach 90. w budynku zaczęto lokować mieszkania socjalne, co z czasem doprowadziło do zaniedbania i rozwoju patologii społecznej na terenie obiektu. W 2017 roku kamienica przeszła gruntowny remont, w wyniku którego odtworzono m.in. zwieńczenie od strony pl. Unii Lubelskiej.
Źródło: czmurek.com, warszawa1939.pl
Czytaj też: Architektura | Kamienica | Miasto | Warszawa | Architektura w Polsce
