Kamienica Krasińskich, zwana też kamienicą Heurichowską lub kamienicą Raczyńskiego, góruje dumnie nad placem Stanisława Małachowskiego, na rogu ulicy Traugutta w Warszawie. Choć budynek powstał ponad sto lat temu, a w jego historii nie brakowało momentów, w których bliski był zagłady, wciąż trwa i budzi zachwyt turystów czy też mieszkańców stolicy.
W miejscu obecnego budynku w 1848 roku rodzina hrabiowska Krasińskich zbudowała kamienicę według projektu architekta Franciszka Marii Lanciego. Kiedy na sąsiedniej posesji powstał pałac warszawskiego bankiera Kronenberga, który znacznie przewyższał rangą ich kamienicę, zdecydowali się na początku XX wieku na rozbiórkę budynku Lanciego i zastąpienie go reprezentacyjnym domem mieszczącym zbiory biblioteczne i artystyczne rodu Krasińskich. Zaprojektowanie powierzono architektowi Janowi Heurichowi. W trakcie budowy obiekt sprzedano jednak hrabiemu Edwardowi Raczyńskiemu, który zmienił przeznaczenie na reprezentacyjną kamienicę czynszową.
Kamienica dziś. Źródło: whiteMAD/Mateusz Markowski
W latach 1907-1910 wzniesiono wczesnomodernistyczny budynek z neoklasycystyczną dekoracją w typie wystroju kamienic petersburskich, o sześciu wysokich kondygnacjach z podpiwniczeniem, z potężną attyką i dodatkową siódmą kondygnacją z oknami wkomponowanymi we fryz pod gzymsem wieńczącym. Bogato przeszklony parter budynku mieścił lokale sklepowe. Budynek dostawiony do południowej ściany szczytowej pałacu Kronenberga znacznie go przewyższał, na czym zależało pierwotnym właścicielom. Gmach pełnił swoją funkcję do roku 1939, kiedy to został spalony przez Niemców. Odbudowano go w latach 1949–1950 według projektu Bohdana Pniewskiego, z przeznaczeniem na siedzibę Ministerstwa Poczt i Telegrafów (od 11 marca 1955 roku przekształcone w Ministerstwo Łączności). W ramach odbudowy zlikwidowano witryny parteru i pierwszego piętra, zastępując je klasycznymi oknami, a także powiększono kubaturę budynku, dodając skrzydło od ulicy Traugutta.
Kamienica Krasińskich w 1912 i 2023 roku. Źródło: Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa i whiteMAD/Mateusz Markowski
Fragment budynku w 1912 i 2023 roku. Źródło: Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa i whiteMAD/Mateusz Markowski
Budynek zajmowany przez dziesięciolecia na cele ministerialne został sprzedany firmie Hochtief Development Polska, która w 2011 roku rozpoczęła przebudowę i adaptację obiektu na luksusowy biurowiec. W ramach prac powstało nowe skrzydło, którego architektura jest nowoczesna, ale korespondująca z historycznym budynkiem. Zabytkowy front został pieczołowicie odrestaurowany, przywrócono m.in. znajdujące się tam przed wojną przeszklone witryny, które zamurowano w latach 40. Dziś kamienica Krasińskich znów olśniewa i jest doskonałym przykładem monumentalnej architektury warszawskiej początku XX wieku.
Źródło: polskaniezwykla.pl, polacyzwyboru.pl
Czytaj też: Architektura | Kamienica | Secesja | Miasto | Warszawa | Architektura w Polsce
