Kamienica Maurycego Spokornego była jedną z najbardziej okazałych i charakterystycznych budowli przedwojennej Warszawy. Majestatycznie wznosiła się na rogu Alej Ujazdowskich i ul. Fryderyka Chopina. Była też jednym z najpiękniejszych przykładów stołecznej secesji.
Fundatorem narożnej kamienicy wzniesionej według projektu Dawida Lande był Maurycy Spokorny, dyrektor i akcjonariusz przedsiębiorstwa eksploatującego tramwaje warszawskie. Wzniesiono ją z przeznaczeniem na dom dochodowy.
Aleje Ujazdowskie i kamienica Maurycego Spokornego na pocz. XX w. Źródło: NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe
Kamienica ta jako jedna z pierwszych w Warszawie została wyposażona w oświetlenie elektryczne (w piwnicy pod podwórkiem urządzono ustawiono generator prądu), windy i ciepłą bieżącą wodę. Na jej dachu założono ogród. Gmach otrzymał secesyjno-modernistyczny wystrój z narożnikiem zwieńczonym wieżyczką (usuniętą w latach 20. XX w.). Jego elewację udekorowano wykuszami, balkonami, loggiami i lekkim secesyjnym detalem. Ostatnie piętra wykończono łukami. Elewację od strony Al. Ujazdowskich zdobiły alegoryczne rzeźby „Sławy” i „Wiedzy” dłuta Stanisława Romana Lewandowskiego.
Kamienica Spokornego w 1904 r. i to samo miejsce dziś. Źródło: Biblioteka Cyfrowa Politechniki Warszawskiej i whiteMAD/Mateusz Markowski
Aleje Ujazdowskie na pocz. XX w. i obecnie. Źródło: NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe i whiteMAD/Mateusz Markowski
Kamienica Spokornego w 1938 r. i puste miejsce po jej narożniku dzisiaj. Źródło: Archiwum Państwowe w Warszawie i whiteMAD/Mateusz Markowski
Od 1910 roku w kamienicy mieszkał architekt Czesław Przybylski, mający tam swoją pracownię. W czasie II wojny światowej budowla została wypalona, ale jej mury pozostały prawie nienaruszone. Ruiny rozebrano ok. 1947 roku, a w ich miejscu zbudowano parking, pomnik Stefana “Grota” Roweckiego oraz wąski budynek biurowy mieszczący Komitet Warszawski PZPR (tzw. mały Dom Partii). Obecnie mieści się tam Ministerstwo Sprawiedliwości.
Źródło: warszawa1939.pl
Czytaj też: Kamienica | Warszawa | Architektura w Polsce | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie
