Modernistyczne cudo. Dom Aleksandry lljinienė w Kownie

Zbudowany został w 1933 roku. Dom Aleksandry lljinienė w Kownie w Litwie to jeden z najlepszych przykładów architektury dwudziestolecia międzywojennego. Okazałą willę zbudowano, kiedy Kowno było stolicą kraju.

To był złoty okres dla Kowna. Pozbawieni stolicy w Wilnie Litwini musieli na nowo urządzić swoją stolicę. W Kownie powstawały wtedy okazałe gmachy państwowych instytucji, ministerstw, poczty czy banku. Wtedy też budowano okazałe wille majętniejszych mieszkańców. Przykładem jest Dom Aleksandry lljinienė.

Budynek zaprojektował architekt Arnas Funkas. Dom zaprojektował dla kowieńskiego lekarza. Jego budowa trwała zaledwie dziewięć miesięcy. Tuż po zakończeniu budowy gmach zobaczył Jurgis Iljinas, wysoki rangą urzędnik kolei litewskich. Zdecydował się odkupić gmach z działką. Stąd nazwa budynku, która nadana została na cześć małżonki urzędnika.

Dom podzielony był na kilka mieszkań. Jednak lokatorzy nie cieszyli się z niego długo. W 1941 r. został przejęty przez radzieckie władze, a prawowici właściciele wyemigrowali do Niemiec.

Dom Aleksandry lljinienė cechuje modernistyczna architektura, która pełna jest krągłości. Budynek powstał na rzucie prostokąta. W jego południowej elewacji znalazła się półkolista klatka schodowa. Z kolei w północnej fasadzie – zaokrąglony wykusz. Dlaczego w budynku są ślepe okna? Architekt celowo zaprojektował ramy w elewacji, które mają imitować obecność prawdziwych okien, by w ten sposób osiągnąć symetrię.

W takim domu nie mógł mieszkać przeciętny Litwin. Wewnątrz znajdowały się najwyższej jakości udogodnienia. Większość z nich przetrwała do dziś. Ekskluzywne wyposażenie stanowiły drzwi z hebanu afrykańskiego czy rzeźbione klamki. Na podłodze położono parkiet, a w kuchni płytki. Budynek miał też system centralnego ogrzewania.

W środku wrażenie robią półkoliste schody prowadzące na piętro. Ciekawostką jest wypoczynkowa wnęka w stylu orientalnym. Można w niej rozsiąść się na wygodnej kanapie lub niskich pufach. Przed wojną, właściciele przesiadywali tu słuchając muzyki i korzystając z fajki wodnej. Charakterystyczną częścią domu jest duże okno o średnicy dwóch metrów, które zostało wykonane specjalnie dla tego domu. Jest okrągłe i wychodzi na ulicę. Jego kształt ma przypominać iluminator statku.

W 2023 r. dom Aleksandry lljinienė wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

PS niedawno pisaliśmy o innej słynnej willi. To również budynek naszych sąsiadów, ale tym razem z Południa. Popatrzcie:

zdjęcia: Martynas Plepys (www.plepys.com); KTU Architektūros ir statybos institutas (www.autc.lt)

Czytaj też: Litwa  | Art Deco | Wille i rezydencje  | Detal | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie