Trwają intensywne prace archeologiczne na terenie zburzonego przez Niemców Pałacu Saskiego, Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej. Z wielką dokładnością odkopywane są kolejne pomieszczenia ocalałych piwnic, które co rusz odkrywają swoje tajemnice. Oficjalna odbudowa Pałacu Saskiego i sąsiednich budowli z pl. Piłsudskiego ruszyła w sierpniu 2022 r. Zakończenie inwestycji planowane jest w 2030 r. Jej koszt skalkulowano na 2,5 mld zł.
Obecnie archeolodzy rozpoczęli badania w miejscu dawnej rezydencji Brühla, która była barokowym arcydziełem i sąsiadowała z Pałacem Saskim. W wyniku upadku powstania warszawskiego Pałac Brühla również został wysadzony w powietrze.
Relikty Pałacu Saskiego, 2022. Fot. M. Sawiński
Badania prowadzone przez archeologów przynoszą przeróżne fascynujące znaleziska. Niedawno media obiegła informacja o odkryciu tunelu, na temat którego było brak jakichkolwiek informacji w istniejących dokumentach i planach. Po jego oględzinach okazało się, że jest to tunel łącznikowy, zbudowany w latach 30. XX w. specjalnie na potrzeby wywiadu wojskowego. Ma około 45 metrów długości i miał umożliwiać szybkie przekazywanie meldunków i informacji. Pod ziemią odkryto także wiele innych pamiątek z minionych epok. Spod gruzów piwnic Pałacu Saskiego, Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej do tej pory wydobyto blisko 46 tys. zabytków, m.in. medaliki, monety, ozdoby, naczynia, fragmenty elewacji zniszczonych budynków, łuski nabojów, fragmenty mundurów, tablice z inskrypcjami czy fragmenty rzeźb stojących dawniej w Ogrodzie Saskim.
Pałac Saski tuż przed zniszczeniem przez Niemców i ocalały Grób Nieznanego Żołnierza. Archiwalne zdjęcie pochodzi z tygodnika Stolica nr 40 (1243) 03.10.1971, nowsze z whiteMAD/Mateusz Markowski
Pałac Brühla podczas okupacji niemieckiej i to samo miejsce do niedawna, przed rozpoczęciem wykopalisk. Źródło: Herder Institut – Marburg i whiteMAD/Mateusz Markowski
Pałac w latach 20. XX w. i to samo miejsce obecnie. Źródło: Wojskowe Biuro Historyczne i whiteMAD/Mateusz Markowski
Grób Nieznanego Żołnierza w 1945 i 2022 roku. Źródło: Wojskowe Biuro Historyczne i whiteMAD/Mateusz Markowski
Okolice Pałacu Saskiego w 1935 i 2022 roku. Źródło: mapa.um.warszawa.pl
Obecnie prace obejmują obszar około 4,5 tys. metrów kwadratowych. Efekty tych prac będą pokazane warszawiakom poprzez zorganizowanie wystawy na terenie ogrodzenia oraz wystawy samych artefaktów zaraz po zabezpieczeniu ich przez Państwowe Muzeum Archeologiczne. Odbudowa Pałacu Saskiego, Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej to największa w ostatnich latach tego typu inwestycja w Warszawie. Po jej ukończeniu zachodnia pierzeja placu Piłsudskiego będzie wyglądała jak 31 sierpnia 1939 roku.
Fot. Pałac Saski
Czytaj też: Zabytek | Pałac | Historia | Warszawa | Ciekawostki
