Willa Wanda znajduje się w Halinowie pod Warszawą. Zbudowana została w 1934 roku z inicjatywy Wandy i Władysława Paszczykowskich. Budynek właśnie zyskał prawną ochronę konserwatorską.
Decyzję o wpisie budynku do rejestru podjął prof. Jakub Lewicki, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków. Budynek powstał w ramach tak zwanej kolonii nauczycielskiej, która składała się z 10 działek. Willa Wanda zaprojektowana została w formie inspirowanej dworem szlacheckim o symetrycznym planie oraz bryle zaakcentowanej gankiem, z wysokim dachem naczółkowym i historyzującym detalem.
Budynki w podobnej estetyce były często budowane w Polsce do 1939 roku. To efekt poszukiwań stylu narodowego dla polskiej architektury. Formy takich budynków odnoszą się do stawianych między XVI a XVIII wiekiem dworków szlacheckich. Nawiązania widać zarówno w bryle, jak i detalach architektonicznych.
Z opisywaną willą jest związana ciekawa historia. Podczas II wojny światowej Halinów znalazł się pod okupacja niemiecką. Na terenie dawnego powiatu warszawskiego od 1940 roku zaczęty powstawać organizacje konspiracyjne, następnie utworzony został Vll obwód ,,Obroża” Związku Walki Zbrojnej (potem Armii Krajowej) lll Rejonu ‘Dęby”.
Właściciele willi od początku zaangażowani byli w walkę z okupantem’ Wanda Paszczykowska ps. ,,Kora” należała do podziemnej organizacji zrzeszającej halinowskich nauczycieli, jak również była sanitariuszką. Władysław Paszczykowski ps. ,,Luśnia” z kolei został dowódcą, powstałej na przełomie t942 i 1943 r. Służby ochrony Powstania. Ze względu na zaangażowanie konspiracyjne właścicieli i członków ich rodziny, willa stała się miejscem tajnych spotkań oraz pełniła funkcję punktu sanitarnego. Po w wojnie w willi powstał punkt PCK – informuje Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Dziś przedwojenna willa jest jednym z dwóch zachowanych przykładów zabudowań kolonii nauczycielskiej w Halinowie. Budynek zachował się w stosunkowo dobrej formie – jego konstrukcja jest zbliżona do pierwotnej oraz posiada unikalne wyposażenie, między innymi więźbę dachową, stolarkę drzwiową i okienną oraz detale architektoniczne.
Willa należy do nurtu architektury historyzującej o charakterze narodowym, inspirowanej dworem polskim. Budynek cechują dobre proporcje, uproszczone i jednocześnie eleganckie detale.
źródło: Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków
Czytaj też: Modernizm | Zabytek | Historia | Architektura w Polsce | whiteMAD na Instagramie
