Spośród całego przedwojennego placu Trzech Krzyży do dziś przetrwała tylko część zabudowy. Miejsce to było obszarem ciężkich działań wojennych, wskutek czego zniszczenia były potężne. Nad placem nadal góruje kamienica Sukertów stojąca pod adresem Hoża 1, która miała więcej szczęścia niż sąsiednie budynki.
Została zbudowana w latach 1913-14 wg projektu H. Stifelmana i S. Weissa. Była wtedy jednym z najwyższych budynków w stolicy. Pierwotnie kamienicę Sukertów przy Hożej 1 wzniesiono równocześnie z kamienicą przy Hożej 1a (również autorstwa tych samych architektów) i byly traktowane były jako jeden budynek. Podział kamienicy na dwa budynki nastąpił w 1919. W czasie II wojny światowej zostało zniszczone skrzydło zachodnie pod adresem 1a i już go nie odbudowano – pozostawiono je jako ruinę. Uszkodzoną część rozebrano w 2002 roku. Ocalała kamienica zachowała swój przedwojenny wygląd i nadal dominuje nad placem Trzech Krzyży.
fot. redakcja whiteMAD/ Mateusz Markowski
Przez ponad dwie dekady działka stała pusta. Do budowy w miejscu wyburzonego budynku przez kolejne lata przymierzali się liczni inwestorzy. Ostatecznie żaden z planowanych projektów nie doczekał się realizacji. Teraz ma to się zmienić. W miejscu rozebranej kamienicy planuje się budowę apartamentowca o nowoczesnej bryle i wysokości, którą ma dorównać ośmiokondygnacyjnej kamienicy Sukertów. Apartamentowiec o adresie Hoża 1b zaprojektowała pracownia SUD Architekci.
Kamienica w 1938 i 2023 roku. Źródło: Archiwum Państwowe w Warszawie
Kamienica w 1939 i 2023 roku. Źródło: Archiwum Państwowe w Warszawie
Kamienica w 1939 i 2023 roku. Źródło: Archiwum Państwowe w Warszawie
Rok 1993 i 2023, Hoża 1A. Źródło: Społeczne Archiwum Warszawy, https://www.tubylotustalo.pl/spoleczne-archiwum
Pusta działka obecnie oraz na wizualizacji, po odbudowie. Źródło SUD Architekci
Na ścianie budynku, gdzie stało uszkodzone skrzydło, nadal można odczytać zarys dawnych pokoi, które się w nim mieściły. Jest to reprezentacyjne miejsce, które powinno zostać uzupełnione nową zabudową. W sąsiedztwie kamienicy Sukertów znajduje się też inna kamienica, która od wielu lat stoi opuszczona i chyli się ku upadkowi. Zarówno jej fasada, którą można zobaczyć od strony ulicy Mokotowskiej, jak i fasada tylna, którą widać w głębi patrząc od ulicy Hożej, są w opłakanym stanie. Czy ten budynek również doczeka się remontu?
Źródło: warszawskie-mozaiki.pl, nowawarszawa.pl
Czytaj też: Architektura | Kamienica | Metamorfoza | Zabytek | Warszawa | Ciekawostki
