Na listę zagrożonych obiektów światowego dziedzictwa UNESCO trafiło kilka cennych budynków Ukrainy. Wśród nich jest sobór świętej Zofii w Kijowie, budynki klasztorne oraz całe założenie historycznego centrum Lwowa.
Wpis na listę zagrożonych obiektów światowego dziedzictwa UNESCO ma sprawić, że Ukraina będzie mogła ubiegać się o dodatkowe środki na zabezpieczenie techniczne i remont zabytków. Organizacja UNESCO zdaje sobie sprawę z ryzyka uszkodzeń obiektów z powodu trwającej wojny, dlatego tak ważne jest zwrócenie uwagi na problem zachowania cennej i starej tkanki architektonicznej w obliczu kryzysu.
UNESCO podaje, że od chwili wkroczenia wojsk rosyjskich do Ukrainy 24 lutego 2022 roku uszkodzonych zostało 270 obiektów kultury w Ukrainie. Samo wpisanie nowych obiektów na listę światowego dziedzictwa nie daje gwarancji, że budynki nie zostaną zniszczone, ale ma znaczenie ze względów prawnych. Celowe niszczenie dóbr kultury może zostać uznane za zbrodnię wojenną. Wcześniej UNESCO wpisało na listę obiektów światowego dziedzictwa zagrożonych przez wojnę historyczne centrum Odessy. Na początku lipca w wyniku ostrzału rakietowego uszkodzono sobór Przemienienia Pańskiego w Odessie.
Sam sobór świętej Zofii (sobór Sofijski albo sobór Mądrości Bożej) działa jako muzeum państwowe. Na listę światowego dziedzictwa UNESCO wpisany został już w 1990 roku, jednak w tym roku wpis rozszerzono o listę obiektów zagrożonych z powodu wojny.
Świątynia w tym miejscu Kijowa istniała już w X wieku. W 1011 roku rozpoczęła się budowa wielkiej świątyni w stylu bizantyjskim. Aż do XIII wieku byłą to najważniejsza cerkiew w mieście. Jednak przez najazdy Tatarów została uszkodzona. Na początku XVII wieku z inicjatywy Piotra Mohyły cerkiew odbudowano w stylu barokowym. W pracach projektowych zaangażowano włoskiego architekta Octaviano Manciniego.
W kolejnych stuleciach kompleks powiększono o dzwonnicę, bramę Zborowskiego, dom metropolity i inne mniejsze zabudowania. Sobór świętej Zofii ma trzy charakterystyczne nawy pochodzące z okresu średniowiecza oraz dwie dodatkowe nawy przy każdym z boków. Te ostatnie zbudowano w okresie nowożytnym. Dach zwieńczony jest trzynastoma kopułami.
W środku oglądać można pochodzące z XI i XII wieku freski i mozaiki, których autorami są bizantyjscy i ruscy artyści.
źródło: UNESCO
Czytaj też: Kijów | Ukraina | Architektura sakralna | Zabytek | Ciekawostki | Historia | whiteMAD na Instagramie
