Wieża ciśnień Borek zlokalizowana przy al. Wiśniowej we Wrocławiu to jeden z bardziej charakterystycznych obiektów w stolicy Dolnego Śląska oraz jeden z najpiękniejszych budynków tego typu w Europie. Wybudowana została w latach 1904-1905. Z jej galeryjki odwiedzający mogli podziwiać panoramę miasta, a przy dobrej pogodzie górę Ślężę oraz Karkonosze.
62-metrowa wieża powstała na ówczesnych obrzeżach Wrocławia. Zaprojektował ją Karl Klimm, który w swoich dziełach architektonicznych reprezentował bardzo bogaty wachlarz form historyzmu z elementami secesyjnymi. Zdobiące ją rzeźby wykute w piaskowcu, takie jak np. Źródło Nimfa i Tryton, wykonali Ignatius Taschner i Robert Bednorz. Konstrukcję wymurowano z cegły klinkierowej.
Wieża ciśnień Borek na pocz. XX w. Źródło: Bildarchiv Foto Marburg
Wieża ciśnień od samego początku swojego istnienia zaopatrywała mieszkańców Wrocławia w bieżąca wodę. Pierwsze dwie kondygnacje służyły początkowo jako mieszkania dla obsługi technicznej wieży. Zbiornik wody znajdował się niegdyś w podpartej na dziewięciu filarach ośmiobocznej części nakrytej dachem namiotowym, na szczycie którego umieszczono masywny hełm o cechach secesyjnych. Środkowy słup zawierający dawniej wodociąg mieści obecnie jedną z wind (druga, wraz z klatką schodową, jest w bocznej wieżyczce).
Wieża ciśnień w 1920 i 2012 roku. Widok od strony wschodniej. Źródło: Bildarchiv Foto Marburg i Padmayana, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Wieża ciśnień Borek w latach 90. i w 2017. Źródło: “Wrocław – czas i architektura” Janusz L. Dobesz, Klub Skotnica, Wydawnictwo Wrocław 1999 oraz Diego Delso, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
W czasie oblężenia Festung Breslau w 1945 roku odgrywała rolę punktu obserwacyjnego do kierowania ogniem, dzięki czemu przetrwała w stosunkowo dobrej kondycji. Od II wojny światowej do lat 90. wieża nie była konserwowana ani nie wykorzystywano też jej walorów turystycznych, choć zbiorniki wodne używano jeszcze do połowy lat 80. w systemie wodociągów miejskich. Pod koniec XX w. wieża została wykupiona przez spółkę Stephan Elektronik Investment. Na podstawie projektu Wacława Bieniasza-Nicholsona przekształcono ją w kompleks restauracji o nazwie “Wieża Ciśnień”.
Wieża została wpisana do rejestru zabytków dnia 19 października 1978 roku.
Źródło: wiezacisnien.eu
Czytaj też: Architektura w Polsce | Zabytek | Historia | Wrocław | Cegła
