Kolektyw BytoMy od prawie dwóch lat zabiega jako strona społeczna o uratowanie od ruiny i zapomnienia zabytku, jakim jest wieża Szybu Krystyna dawnej Kopalni Węgla Kamiennego Szombierki w Bytomiu. Aktywiści apelują do władz miasta Bytomia, województwa, do Urzędu Marszałkowskiego oraz Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, aby wyrwać ten obiekt z rąk prywatnych. Stan niezabezpieczonego obiektu dramatycznie się pogarsza przy biernej ich zdaniem postawie władz miasta. Kolektyw wystosował w tej sprawie petycję, pod którą podpisało się już prawie 1400 osób – nie tylko bytomian, ale i ludzi ze Śląska oraz z całej Polski, Europy i z innych kontynentów. Pokazuje to, jak ważna jest ochrona tego typu świadków historii.
W lipcu zeszłego roku szyb zmienił właściciela i przeszedł w kolejne ręce. Szumnie ogłoszono wówczas w mediach lokalnych, że zlecone przez konserwatora zabytków prace zabezpieczające już ruszyły. Nie była to prawda, bowiem minęło od tamtego czasu pół roku, a Krystyna nadal niszczeje. Ponadto zabytek nie jest ogrodzony i cały czas mają dostęp do niego osoby postronne, co skutkuje dalszą degradacją obiektu.
Wieża Szybu Krystyna i transparent. Fot. BytoMy
Murowana, oparta na konstrukcji stalowej wieża wyciągowa Szybu Krystyna to relikt po zlikwidowanej Kopalni Węgla Kamiennego Szombierki. Wydobywczy Szyb Kaiser-Wilhelm powstał w latach 1870–1873 na potrzeby nowej wówczas Kopalni Węgla Kamiennego Hohenzollern. Pierwotnie wieża była murowanym ośmiobocznym budynkiem z cegły i miała wysokość około 17 metrów. W celu zwiększenia efektywności wydobycia zarząd kopalni postanowił całkowicie przebudować budynek wieży szybowej i zlikwidować stare maszyny parowe, zastępując je elektrycznymi. Architektem został inż. Becker z Gliwic. Budowę zakończono w 1929 roku.
W 1945 roku kopalnia została znacjonalizowana i przemianowana na KWK Szombierki. Po jej likwidacji w 2000 roku część obiektów rozebrano, pozostawiając wieżę wyciągową Szybu Ewa oraz budynek wieży wyciągowej Szybu Krystyna. Został on wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego w 2004 roku. Przy szybach znajduje się duży podziemny schron przeciwlotniczy, który wpisano do gminnej ewidencji zabytków Bytomia w 2020 roku.
Krystyna, choć jest w dość opłakanym stanie, nadal prezentuje się bardzo majestatycznie i posiada wiele oryginalnych elementów wykończenia i wyposażenia. Jej ocalenie to wielki i ważny krok w celu upamiętnienia dawnej potęgi przemysłowej tego terenu.
Część apelu kolektywu BytoMy brzmi:
“Miasto stać na wykupienie Szybu Krystyna z nieodpowiedzialnych, prywatnych rąk. Miasto pięć lat z rzędu dysponuje ponad miliardowym budżetem rocznym. Wiele mniejszych i biedniejszych od Bytomia miast przejmuje zabytkowe poprzemysłowe dziedzictwo i skutecznie je rewitalizuje.
Apelujemy do władz miasta Bytomia: Obudźcie się! Ile jeszcze poprzemysłowych obiektów w Bytomiu zostanie zrujnowanych?
Obecnie trwa wyburzanie EC Miechowice, po wielu kopalniach i ich zabudowaniach nie ma już śladu. Warsztaty Naprawcze Górnośląskich Kolei Wąskotorowych niszczeją od lat. Na Bobrku w dziwnych okolicznościach płoną kolejne stuletnie budynki, unikatową zajezdnię tramwajową na Witczaka pozwoliliście wyburzyć pod parking dyskontu spożywczego. XIX-wieczny, najstarszy dworzec kolejowy w Bytomiu, znajdujący się w dzielnicy Bobrek jest również w katastrofalnym stanie. Bytom to nie tylko kamienice w centrum. Pozbawiacie to miasto dziedzictwa i tożsamości!
Apelujemy do Was,
Mieszkańcy Bytomia i nie tylko.”
Oto linki, gdzie można znaleźć więcej informacji i złożyć podpis, dokładając małą cegiełkę do wielkiej sprawy ocalenia wyjątkowego poprzemysłowego dziedzictwa miasta Bytom:
https://www.facebook.com/groups/549738739481437/
https://www.facebook.com/profile.php?id=100077043877726
https://www.facebook.com/events/1470660653512091/
Źródło: Kolektyw BytoMy
Czytaj też: Architektura w Polsce | Zabytek | Historia | Bytom | Ciekawostki
