Chwała Saperom, znany też jako pomnik Sapera, to trzyczęściowa kompozycja znajdująca się na warszawskim Solcu, w parku im. marszałka E. Rydza-Śmigłego. Odsłonięty w 1975 roku monument upamiętnia saperów działających w stolicy tuż po jej oswobodzeniu w styczniu 1945 roku.
Po upadku powstania i zakończeniu wojny Warszawa była morzem ruin pełnym niebezpiecznych pułapek zostawionych tutaj przez niemieckie oddziały. Aby móc zacząć odbudowę stolicy, saperzy wykonali ogrom heroicznej pracy. Oczyścili z min nie tylko hektary gruzowiska, ale i ocalałe obiekty, które bardzo często również były zaminowane i stwarzały niebezpieczeństwo. Za to poświęcenie i umożliwienie odbudowy miasta warszawiacy postanowili wznieść na ich cześć monument.
Pomnik Chwała Saperom – zdjęcie (skan) pochodzi z albumu “Warszawa” wyd. “Sport i turystyka” 1981
Pomnik powstał na wybudowanej w 1952 roku Płycie Desantu, znajdującej się w pobliżu brzegu Wisły w rejonie Portu Czerniakowskiego. Został zaprojektowany przez Stanisława Kulona we współpracy z Eugeniuszem Kozakiem. Zwycięską koncepcję wyłoniono w drodze konkursu ogłoszonego przez Związek Polskich Artystów Plastyków oraz władze miejskie i wojskowe. Monument został odsłonięty w 30. rocznicę zakończenia II wojny światowej, 8 maja 1975 roku. Ceremonii przewodził ówczesny minister obrony narodowej, gen. Wojciech Jaruzelski. Pomnik odlano w Zakładach Mechanicznych im. Marcelego Nowotki (dziś PZL-Wola) w Warszawie. Część prac wykonała także Wrocławska Stocznia Rzeczna.
“8 maja 1975 – odsłonięcie pomnika Chwała Saperom – zdjęcie (skan) pochodzi z tygodnika Stolica nr 20 (1432) 18.05.1975
Pomnik składa się z trzech części. Pierwsza z nich to wykonany ze stali monument symbolizujący eksplozję miny. Została ona przedstawiona za pomocą sześciu 17-metrowych pylonów ustawionych w okrąg. W środku na niskim postumencie z granitu znajduje się odlana z brązu, dwuipółmetrowa postać sapera rozbrajającego minę. Na pylonach umieszczono 18 brązowych płaskorzeźb opisujących ciężką pracę saperów podczas odbudowy kraju oraz stolicy, m.in. rozminowanie czy odbudowa mostów. Przy monumencie znajduje się tablica z napisem:
Wolna Warszawa nigdy nie zapomni tych, którzy trudem swym i krwią pierwsi rozpoczęli dzieło jej odbudowy (z rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 39 z 14 III 1945 roku).
Obok wmurowano tablice z nazwiskami poległych saperów.
Lista poległych. Fot. Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Kolejną częścią pomnika jest umieszczona w przejściu podziemnym pod Wisłostradą brązowa, płaskorzeźbiona płyta o wymiarach 2 na 7 metrów, upamiętniająca desant żołnierzy Trzeciej Dywizji I Armii Wojska Polskiego, spieszących na pomoc ogarniętej powstaniem Warszawie. Ostatnią częścią jest umieszczona w Wiśle sześcioipółmetrowa rzeźba przedstawiająca trzech żołnierzy wbijających słup w dno rzeki, który ma być filarem nowego mostu. Znajduje się ona u wejścia do Portu Czerniakowskiego. Na pobliskim bulwarze Flotylli Wiślanej znajduje się zamontowana w 1951 roku Płyta Desantu, która także upamiętnia słynny desant polskich żołnierzy.
16 kwietnia został ustanowiony Rozkazem Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego nr 105 z dnia 4 kwietnia 1946 roku Dniem Sapera.
“Ta konstrukcja stanie na osi al. Bolesława Prusa. Podstawę stanowi płyta z granitu patynowanego, osadzone w niej pylony 17-metrowej wysokości symbolizują wybuch miny i promienie Zwycięstwa. Wśród pylonów klęczący saper rozbraja minę, przed nim napis “Chwała Saperom”. Płaskorzeźby wykonane w brązie przedstawiają wysiłek saperów w warunkach wojny i pokoju, m. in. usuwanie min, pomoc w łamaniu lodów.” – zdjęcie (skan) pochodzi z tygodnika Stolica nr 11 (1423) 16.03.1975
“W dniu Zwycięstwa, w 30 rocznicę zakończenia wojny Warszawa otrzyma pomnik utrwalający w naszej pamięci wysiłek warszawskich saperów, realizowany wg projektu prof. Stanisława Kulona. Pomnik usytuowany jest w rejonie płyty desantu na Powiślu, na osi al. Bolesława Prusa, głównej alei Centralnego Parku Kultury i Wypoczynku. Pomnik składa się z dwóch elementów, nowoczesnej kompozycji na lądzie i rzeźby w wodzie, na przedłużeniu Cypla Czerniakowskiego. W przejściu podziemnym pod Wisłostradą okazała płaskorzeźba upamiętni desant żołnierzy polskich podążających z pomocą powstańczej Warszawie. Żołnierze przy pracy” – zdjęcie (skan) pochodzi z tygodnika Stolica nr 11 (1423) 16.03.1975
“8 maja 1975 – odsłonięcie pomnika “Chwała Saperom” – zdjęcie (skan) pochodzi z tygodnika Stolica nr 20 (1432) 18.05.1975
“Pomnik “Chwała Saperom” – dłuta Stanisława Kulona” – zdjęcie (skan) pochodzi z tygodnika Stolica nr 22 (1434) 01.06.1975
“Płaskorzeźba na jednym z pylonów pomnika” – zdjęcie (skan) pochodzi z tygodnika Stolica nr 22 (1434) 01.06.1975
Pomnik Chwała Saperom widziany od Wisłostrady, rok 1977. Źródło: NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe www.nac.gov.pl/
Pomnik Chwała Saperom oraz przejście pod Wisłostradą i Płyta Desantu, koniec lat 70. Źródło: NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe www.nac.gov.pl/
Pomnik Chwała Saperom – zdjęcie (skan) pochodzi z albumu “Warszawa” wyd. “Sport i turystyka” 1981
Saper rozbrajający minę. Fot. Patryk Korzeniecki, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Chwała Saperom. Fot. Nikolaus von Nathusius, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Lista poległych. Fot. Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Jedna z płaskorzeźb. Fot. Patryk Korzeniecki, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Saper rozbrajający minę. Fot. Patryk Korzeniecki, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Park im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego, w tle pomnik. Autor zdjęcia: Bogdan JS/fotopolska.eu, Licencja: CC-BY 4.0
Saper rozbrajający minę. Fot. Jerrytherabbit Jarosław Królikowski, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
Pomnik widziany z praskiego brzegu Wisły. Fot. Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Chwała Saperom. Fot. Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Lista poległych. Fot. Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Element pomnika. Fot. Patryk Korzeniecki, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Płaskorzeźba w przejściu podziemnym pod Wisłostradą. Fot. Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Jeden z elementów pomnika Chwała Saperom – rzeźba przy porcie czerniakowskim. Fot. Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Płyta Desantu Czerniakowskiego. Fot. Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
Ta strona wykorzystuje pliki cookie, dzięki którym informacje są przechowywane na Twoim komputerze. Pozostawanie na tej stronie oznacza wyrażenie zgody na wykorzystywanie plików cookie.AkceptujDowiedz się więcej
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
