Mediolańska Galleria Vittorio Emanuele II była jedną z pierwszych popularnych galerii handlowych Europy. Wcześniej powstawały luksusowe domy towarowe w innych miastach kontynentu. Jednak to właśnie mediolańska galeria zapoczątkowała modę na budowanie wielkich i wystawnych centrów handlowych. Obiekt wybudowany w 1877 r. jest też symbolem jednoczących się Włoch.
Chwilę po proklamowaniu Królestwa Włoch, władze Mediolanu zapragnęły przebudowy historycznego centrum miasta. Wyburzono zabudowania stojące pomiędzy placem Katedry (Piazza del Duomo) a operą Scala. Stworzenie estetycznego łącznika między dwoma historycznymi obiektami zlecono architektowi z Bolonii – Giuseppe Mengoniemu. Budowa rozpoczęła się w 1865 r., a kamień węgielny został wbity przez pierwszego króla odrodzonych Włoch – Wiktora Emanuela II.
Pierwsza galeria
Projekt Mengoniego zakładał stworzenie dwóch ogromnych, krzyżujących się arkad. W miejscu krzyżowania się alei galerii powstała wielka kopuła ze szkła. Środek galerii został zaprojektowany na planie oktagonu. Projekt zaskakiwał przede wszystkim skalą. Dłuższa aleja rozciąga się na 196 m, z kolei krótsza na 105 m. Szczyt kopuły wisi aż 47 metrów nad ziemią. Galleria Vittorio Emanuele II stała się pierwszą tak dużą galerią na świecie.
Galerie handlowe w Europie powstawały jeszcze pod koniec XVIII w. i spełniały funkcje wystawnych domów towarowych. Jednak wnętrza Burlington Arcade w Londynie czy skala Gostinnego Dvoru w Sankt-Petersburgu nie mogły się równać monumentalnej galerii w Mediolanie. Budynki dorównujące wielkości i ozdobności La Gallerii powstały dopiero w latach 90. XIX w. Mowa tu głównie o moskiewskim GUM i neapolskiej Galerii Umberto I. Mediolańska galeria przyczyniła się do tego, że dzisiejsze galerie handlowe nazywamy właśnie galeriami.
Tak wielki i szklany dach udało się utrzymać dzięki stalowo-szklanej konstrukcji. Z tego samego rozwiązania korzysta kopuła. W tamtym czasie była to największa tego typu konstrukcja na świecie. Stworzenie imponującego zadaszenia było wyzwaniem dla architekta. Materiały potrzebne do budowy oraz zespół specjalistów sprowadzono z Francji. Sąsiedni kraj miał nieco więcej doświadczenia ze stalowo-szklanymi konstrukcjami. Sprytne zabiegi inżynierów pozwoliły na przeniesienie większości ciężaru dachu na ściany, bez eksponowania elementów wzmacniających.
Włoskie odrodzenie
Monumentalizm widać także w wejściach do galerii. Wielkie kolumny i frontony nawiązują do rzymskich łuków triumfalnych. Na frontonie znajdującym się przy placu Katedry (Piazza del Duomo) umieszczono napis: A Vittorio Emanuele II. I Milanesi (Wiktorowi Emanuelowi II. Mediolańczycy). Warto zaznaczyć, że przez cały budynek przewijają się także nawiązania do zdobnego, lombardzkiego renesansu. Budynek był także bardzo nowoczesny jak na swoje czasy. Galeria posiadała oświetlenie gazowe. Na dodatek lampy zapalał poruszający się po szynie, niewielki pojazd.
Neorenesansowy budynek miał być wypełniony narodową symboliką. Poza oczywistym odwołaniem do wywodzącego się z Włoch renesansu, galeria zawiera symboliczne freski i mozaiki. Od strony wejść znajdują się freski upamiętniające włoskich naukowców, artystów i innych zasłużonych dla Włoch. Z kolei na lunetach umieszczonych pod kopułą znajdują się freski przedstawiające cztery kontynenty: Amerykę, Azję, Europę i Afrykę. Poza freskami na podłodze galerii są symbole nawiązujące do stolic odrodzonych Włoch. Pod kopułą ułożono mozaikę przestawiającą herb dynastii sabaudzkiej, której przedstawicielem był król Wiktor Emanuel II. Obok znajdują się mozaiki przedstawiające kolejno: wilczycę – symbol Rzymu, lilię – symbol Florencji i byka – symbol Turynu.
Salon Mediolanu
Początkowy sceptycyzm mieszkańców został przełamany i galeria zaczęła cieszyć się popularnością mieszkańców. Na trzech kondygnacjach otworzyły się sklepy, restauracje, kawiarnie i hotele. Część z nich działa do dziś. Restauracja Savini otwarta została w 1867 r. i ciągle jest “wizytówkowym” lokalem miasta. Podobnym prestiżem cieszą się lokale Biffi i kawiarnia Camparino in Galleria. Mediolańczycy zaczęli nazywać galerię mianem Il Salotto di Milano – Salon Mediolanu.
Niestety twórca budynku nie dożył chwili, w którym galeria zaczęła tętnić życiem. Mengoni spadł ze szczytu łuku triumfalnego swojej galerii dzień przed zakończeniem budowy. Z kolei patron budynku – Wiktor Emanuel II zmarł dziesięć dni po architekcie.
Naloty bombowe w 1943 r. zniszczyły szklany dach galerii. Mimo uszkodzeń wojennych budynek przetrwał zawirowania historii w dość dobrym stanie. Po wojnie galerię odbudowano i kilkukrotnie remontowano. Obecnie wewnątrz znajdują się sklepy takich marek jak Louis Vuitton, Gucci czy Prada. Galleria Vittorio Emanuele II do dziś jestem chlubą Mediolanu, a posiadanie lokalu w budynku jest oznaką prestiżu.
Źródło: Mediolan.pl
Czytaj też: Architektura | Sklep | Mozaika | Włochy | Zabytek | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie
