Laboratorium Światła w Gorlicach będzie centrum naukowo-historycznym i lokalną atrakcją turystyczną. Obiekt powstanie w wyniku adaptacji historycznej kamienicy w centrum. Koncepcję zmian przygotował zespół architektów z Nizio Design International.
Koncepcja zakłada rewitalizację kamienicy przy gorlickim rynku. To budynek, który zbudowany został w 1910 roku. Nizio Design International wcześniej zaprojektowało koncepcje wystaw dla innych ważnych instytucji w kraju, warto tu wskazać projekt wystawy stałej w Muzeum Powstania Warszawskiego i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, a także koncepcję wielokrotnie nagradzanego Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich.
Gorlice są miejscem, w którym w 1854 roku, dzięki Ignacemu Łukasiewiczowi, zapłonęła pierwsza na świecie uliczna lampa naftowa. Polski naukowiec rozpoczął w ten sposób wielką rewolucję cywilizacyjną, która zmieniła oblicze świata i wprowadziła do codziennego użytku ropę naftową, z której korzystamy niemal w każdej dziedzinie życia. Projekt Laboratorium Światła – zarówno pod względem architektury, jak i koncepcji wystawy – ma swoją innowacyjnością i nowoczesnością przypomnieć o wadze tamtego odkrycia.
Inspirowaliśmy się odwagą polskich naukowców, chcieliśmy myśleć równie nowatorsko i przyszłościowo jak oni. Ten budynek ma służyć pokoleniom i twórczo wpłynąć na przestrzeń Gorlic. Zależało nam również na tym, żeby uchwycić coś ulotnego: tajemnicę fenomenu światła i jego znaczenie dla ludzkości – mówi Mirosław Nizio, autor koncepcji.
ŚWIATŁO A ELEWACJA I WNĘTRZE BUDYNKU
Budynek Laboratorium Światła został zaprojektowany w taki sposób, by stworzyć najlepszą możliwą przestrzeń dla prezentacji fenomenu światła, zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynku. Zostanie to osiągnięte przez minimalizm i ascetyczność bryły.
Ascetyczna elewacja budynku będzie stanowiła swoistą czystą kartę dla prezentowania spektaklów światła. Już naturalne gry promieni słonecznych będą sprawiały, że bryła będzie prezentowała się w różny sposób w zależności od pory dnia i roku. Dodatkowo, elewacja może być płaszczyzną do prezentowania mappingów, projekcji i instalacji artystycznych z wykorzystaniem światła, które będą ożywiać przestrzeń Rynku podczas cyklicznych miejskich wydarzeń. Elewacja zostanie wykonana z białego betonu architektonicznego, co podkreśli minimalizm i nowoczesność projektu.
Projekt budynku wynika między innymi z inspiracji camerą obscurą – ciemnią optyczną, urządzeniem prostym w swojej budowie, a przy tym rewolucyjnym dla nauki i sztuki. Tak jak tak tamten wynalazek, bryła Laboratorium Światła korzysta z umieszczenia w prostej konstrukcji otworów wprowadzających do wnętrza światło, które odgrywa rolę nie tylko funkcjonalną, ale także merytoryczną.
W centrum bryły, po przekształceniu dawnego dziedzińca, zostanie uformowany rdzeń obiektu rozświetlony naturalnym światłem, które może być postrzegane jako symbol postępu, wielkiej idei do której człowiek dąży przez całą historię. W części parterowej zaplanowano przestrzenie przeznaczone na immersyjne widowiska audiowizualne. Rozświetlona klatka schodowa poprowadzi gości placówki na pierwsze piętro z wystawą stałą oraz drugie piętro, gdzie będą ulokowane nowoczesne sale warsztatowe w stylistyce laboratorium.
Rewitalizacja budynku zostanie zrealizowana w odniesieniu do istniejącego układu urbanistycznego rynku, ale zarazem może spowodować, że główny plac miasta nabierze nowego charakteru. Bryła wprowadzi do przestrzeni Gorlic świeżą energię, pokaże przyszłe możliwości rozwoju całego otoczenia i będzie mogła wyznaczać kolejne kroki w odnowieniu wyglądu tej przestrzeni, budynek zostanie otwarty ku rynkowi, a widowiskowe wejście będzie zapraszać osoby spacerujące po placu do odwiedzania Laboratorium.
Nie ograniczaliśmy się do myślenia o samej kamienicy, bez jej kontekstu oraz otoczenia przestrzennego i społecznego. Przyjrzeliśmy się im w sposób kompleksowy i postanowiliśmy zwrócić uwagę na możliwości, jakie związane są z rewitalizacją budynku i jego wpływu na okolicę. Widzimy szansę, by Laboratorium Światła ukształtowało relacje urbanistyczne w całym centrum Gorlic – mówi Nizio.
INTERAKTYWNA WYSTAWA STAŁA BAZUJĄCA NA SENSORYCZNOŚCI
Koncepcja centrum autorstwa Nizio Design International zakłada stworzenie wystawy stałej w odnowionej kamienicy. W celu stworzenia atrakcyjnej narracji, która może przyciągnąć i zainteresować turystów z całego kraju i świata, osoba Ignacego Łukasiewicza zostanie przedstawiona w szerszym, globalnym kontekście. Dlatego też wystawa opowie nie tylko o lokalnej historii Łukasiewicza i Gorlic, ale także o samym fenomenie fizycznego zjawiska światła, źródłach pozyskiwania energii oraz o globalnym znaczeniu oświetlenia dla człowieka, jego egzystencji, kultury, sztuki oraz ekonomii.
Idea aranżacji wystawy stałej będzie opierać się na bogactwie możliwości wykorzystania światła – zarówno w formie naturalnej, jak i sztucznej, o różnym natężeniu i barwie. Światło prezentowane w rozmaitych postaciach wyznaczy rytm zwiedzania wystawy i będzie oddziaływało na zwiedzającego, wprowadzając go we właściwy nastrój, zwracając uwagę na odpowiednie obiekty czy przestrzenie. Wystawa będzie także przestrzenią do otwartej debaty o problemach przeszłości i wyzwaniach przyszłości. Narracja Laboratorium zaprezentuje zarówno zalety jak i wady związane z ludzką ingerencją w krajobraz naturalny, wykorzystywanie przyrody i jej zasobów.
źródło: Nizio Design International
Czytaj też: Kamienica | Muzeum | Historia | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie
