Ufficio Primo to prawdziwa perła polskiej powojennej architektury. Historia tego niezwykłego budynku jest pełna wzlotów i upadków. Dziś to jeden z najbardziej prestiżowych i najlepszych adresów w Polsce, jeżeli chodzi o organizowanie spotkań biznesowych, koncertów i innych eventów. Z zewnątrz to raczej zwyczajna, socrealistyczna bryła. Cały splendor zaczyna się w środku.
Ufficio Primo znajduje się przy ulicy Wspólnej 62 w Warszawie. Reprezentuje modernistyczny historyzm i nawiązuje do włoskiego renesansu. Budynek zaprojektował Marek Leykam, za konstrukcję odpowiadał J. Dowgiałło. Budynek miał stanowić część planowanej dzielnicy ministerstw jako „pałac władzy”.
Budynek na przełomie lat 50 i 60 XX w. Źródło: NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe www.nac.gov.pl/
Budynek ma sześć kondygnacji nadziemnych i dwie podziemne. Jego wszystkie elewacje wyglądają niemal identycznie. Zdobi je boniowanie, zwłaszcza w części cokołowej, a zwieńczenie budynku stanowi klasyczny gzyms. Wewnątrz znajduje się przestronna rotunda o wysokości całego budynku, z galeriami z kolumnami biegnącymi dookoła. Rotundę wieńczy płaska, betonowa kopuła z okrągłymi świetlikami. W podziemiach zaplanowano salę konferencyjną na 400 miejsc z półokrągłym sklepieniem oraz schron przeciwatomowy.
Styl architektoniczny budynku stanowi syntezę zapożyczeń z różnych epok i stylów, m.in. realizmu socjalistycznego, architektury narodowej czy z treści zachodnioeuropejskich. Monumentalna bryła biurowca inspirowana była florenckimi pałacami miejskimi. Kolumnada nawiązuje do romańskich kolumn z krypty św. Leonarda w katedrze wawelskiej, natomiast galeriowe krużganki mogą być inspirowane tymi z zamku na Wawelu. Styl budynku, unikalny w czasach socrealizmu, określić można jako modernistyczny historyzm.
Efektowna rotunda. Źródło: Kgbo, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
Biurowiec został ukończony w 1952 roku, z przeznaczeniem na siedzibę Prezydium Rządu Bolesława Bieruta. Pełnił jednak tę funkcję tylko przez kilka posiedzeń. Potem mieściły się tam biura projektowe przemysłu samochodowego, obronnego i siedziby zjednoczeń. Od 1990 roku budynek znajdował się we władaniu FSO, a następnie spółki Euro Invest sp. z o.o. z grupy Kulczyk Holding. W latach 1993–2008 w podziemiach budynku mieścił się popularny klub muzyczny „Ground Zero”. W latach 2010–2012 przeprowadzono generalny remont gmachu. Po remoncie, gdzie prace objęły m.in. krużganki, zdobione bazy i kapitele kolumn, stylizowane balustrady i ozdobne drzwi wykonane z patynowego drewna dębowego, powierzchnia najmu łącznie z salą konferencyjną wynosi ponad 6000 m². Za projekt renowacji odpowiadały zespoły architektów: O&O (W. Olko, A. Nurczewski, Ł. Engel, Ł. Kwietniewski, G. Bajorek) i Pracownia B’ART (B. Biełyszew, A. Skopiński, A. Chrulski, M. Szydłowska). Nowa nazwa handlowa biurowca nawiązuje do florenckiej Galerii Uffizi. W 2015 roku przed wejściami do budynku ustawiono cztery rzeźby autorstwa Barbary Falender o wspólnym tytule „Strażnicy”, przedstawiające Tyche, Hermesa, Fortunę i Merkurego.
Budynek znalazł się na opracowanej w 2003 roku przez Stowarzyszenie Architektów Polskich liście dóbr kultury współczesnej Warszawy z lat 1945–1989 ze względu na wszystkie analizowane wówczas kryteria. Od lipca 2012 roku znajduje się w gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy, a w 2015 roku został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego.
Źródło: ufficioprimo.pl, warszawa.naszemiasto.pl
Czytaj też: Architektura w Polsce | Biurowiec | Zabytek | Historia | Socrealizm | Warszawa
