XIX-wieczny budynek podniesiony z ruiny. Właściciele urządzili tu dom gościnny

Agata i Jacek pragnęli stać się właścicielami domu na Dolnym Śląsku. Zależało im na zakupie obiektu “z duszą”, wpisanego w krajobraz i posiadającego swoją historię. Po zakupie zamierzali przeprowadzić jego renowację, z szacunkiem dla architektury i regionu, w którym się znajduje. W 2017 roku, po dwóch latach poszukiwań, w końcu trafili na swój wymarzony, XIX-wieczny budynek.

Był on oddalony od innych zamieszkałych domostw o ponad 500 metrów. Znajdował się w Górach Bystrzyckich, w Gniewoszowie, w gminie Międzylesie i stał na wysokości około 700-750 m n.p.m. Na działce znajdowały się dwa połączone ze sobą obiekty – starego domu i stodoły oraz zrujnowane mury budynku gospodarczego. Wyryte na drewnianej więźbie daty wskazują na 1833 rok jako czas powstania budynku.

Dom gościnny Gonna. Fot. Roland Okoń

Poprzedni właściciele zakupili go w latach 80. Wówczas XIX-wieczny budynek nadawał się jeszcze do zamieszkania, jednak nie inwestowano w niego i na przestrzeni paru dekad uległ znaczącej degradacji. Ówcześni właściciele metodą gospodarską przystosowali stodołę do częściowego zamieszkania. Był to ich dom wakacyjny, nie mieszkali tam na co dzień. Kiedy Agata i Jacek kupili tę działkę, zaprosili do współpracy architektów z biura JASTAArchitects i przez rok projektowali i analizowali, co jest do zburzenia, co trzeba przebudować, a co można zachować w pełni. Idea, która im przyświecała to: zachować, ile się da, szczególnie jeśli chodzi o bryłę budynku. Jednocześnie to, co stare, miało być stare – bez retuszu. Zaś to, co nowe – nie miało “udawać” starego. Miało powstać przytulne schronienie, dom otoczony dziką przyrodą.

Dom podczas remontu. Fot. Archiwum Agaty i Jacka

Stary dom nie nadawał się do odratowania jako budynek mieszkalny. Postanowiono więc zainwestować w renowację stodoły, a ze starego domu pozostawić kamienne mury, które obecnie tworzą ogrodzenie otwartego patio. W ten sposób oddzielono przestrzeń mieszkalną od przyrody wokół domu. Zabudowania posadowione są na skarpie. Od tyłu otacza je łąka i las, a z przodu znajduje się stary ogród. Budynek główny przeszedł remont generalny. Parter zbudowany był z kamienia i taki pozostał. We wnętrzu usunięte zostały ścianki działowe, które powstały w ramach przebudów wykonywanych przez poprzednich właścicieli.

Budynek przed i po przebudowie. Fot. Archiwum Agaty i Jacka oraz Roland Okoń

Właściciele zachowali charakterystyczne łukowe stropy Kleina. Na osi głównego budynku usytuowano dzienne pomieszczenia w amfiladzie: hol wejściowy, jadalnię oraz kuchnię. Przeszklono wszystkie drzwi wejściowe do domu, co dodało wnętrzom jasności. Z ciemnych małych pokoików powstała duża, otwarta, minimalistyczna przestrzeń. Większość wyposażenia parteru to odrestaurowane przez Agatę stare meble, zastane na miejscu przy zakupie budynku. Ujednolicona kolorystyka jest zbliżona do dominującego materiału renowacji, którym jest w tym przypadku modrzew. Stary stolarski stół znaleziony w budynku gospodarczym, po odrestaurowaniu służy jako wyspa w kuchni. Na parterze poza kuchnią, jadalnią, salonem z kominkiem, z którego wychodzi się wprost na patio, jest również kotłownia, spiżarnia, pralnia i łazienka.

XIX-wieczny budynek dawniej i obecnie. Fot. Archiwum Agaty i Jacka oraz Roland Okoń

Piętro i poddasze budynku wykonane z drewna z przypadkowymi plastikowymi oknami zostało rozebrane całe, aż do więźby. Rozebrano też metalowy dach. Szkielet piętra i poddasza został wzmocniony, ale stara więźba pozostała. Na niej wzniesiono modrzewiowe ściany budynku oraz dach z łusek modrzewiowych. Frontowa ściana pierwszego piętra budynku jest cała pokryta pionowymi, wąskimi oknami, które nadają budynkowi nieco strzelistości, a z pomieszczeń rozciąga się piękny widok na drzewa i ogród. W środku (na poddaszu i piętrze) jest 6 różnych pokoi z przestronnymi łazienkami: od wielkiego apartamentu dla 4-5 osób ze strefą sypialną, dzienną i aneksem kuchennym, do małego romantycznego pokoiku dla pary. Pokoje mają modrzewiowe ściany i sufity oraz modrzewiowe minimalistyczne łóżka. Łazienki i podłogi wykonano z monochromatycznych szarych kafli.

Pokój na poddaszu podczas remontu i dziś. Fot. Archiwum Agaty i Jacka oraz Roland Okoń

Wszystkie instalacje w domu zostały wymienione na nowe. Parter budynku ocieplono od środka oraz wykonano drenaż. W ramach oszczędności i ekologii, założono fotowoltaikę. Cały remont trwał 3,5 roku. Czas się wydłużył ze względu na pandemię, wojnę w Ukrainie i niepewną sytuację na rynku. Pod koniec 2023 roku parze udało się zakończyć budowę i rozpocząć działalność. W najbliższym czasie na tarasie nad patio powstanie sauna. XIX-wieczny budynek nazwano Gonna i jest dostępny do wynajęcia w całości dla grupy maksymalnie 16 osób.

Projekt: biuro JASTAArchitects

Social media: Gonna. Do nieba gada, Gonna – dom w górach

Czytaj też: Architektura | Renowacja | Metamorfoza | Ciekawostki | Architektura w Polsce | Drewno