Modernistyczna kamienica stojąca pod adresem Grzybowska 73 w Warszawie powstała w latach 1935 – 1937 według projektu Szymona Syrkusa. Budynek przetrwał II wojnę światową i przez kolejne dekady służył mieszkańcom stolicy. Kilka lat temu zreprywatyzowany obiekt kupiła firma Ghelamco. Obecnie kamienica stanowi zaplecze techniczne dla ekipy budowlanej powstającego po sąsiedzku wieżowca The Bridge, a jej wnętrze zionie pustką. Inwestor ma jednak co do budynku konkretne, obiecujące plany.
Budynek wzniesiono w latach 30. XX w. dla firmy Hurewicz i S-ka, która prowadziła tu zakład graficzny. Był to w stolicy okres wielkiego modernistycznego boomu budowlanego. Projekt nieruchomości wykonał znany w kraju architekt Szymon Syrkus – autor wielu prestiżowych willi np. na Saskiej Kępie czy osiedli mieszkaniowych m.in. w Łodzi, a także współtwórca awangardowych grup Blok i Praesens. Kamienica przy Grzybowskiej 73 nie była zwykłą czynszówką, lecz obiektem o podwyższonym standardzie, gdzie na mieszkanie mogli pozwolić sobie tylko zamożniejsi mieszkańcy stolicy.
Kamienica w 2016 r. Autor zdjęcia: mamik/fotopolska.eu, Licencja: CC-BY-SA 3.0
Przed wojną lokale były podłączone do centralnego ogrzewania, miały wszelkie udogodnienia i tzw. służbówki, a kamienica posiadała windę ze stylowymi drzwiami. Fasada budynku to czysty funkcjonalizm. Przyziemie było licowane brązowym klinkierem, co kontrastowało z jasnym tynkiem wyższych kondygnacji. Lekkości całej konstrukcji nadawały długie pasy okien rozdzielone pośrodku wąską szczeliną okna termometrowego, doświetlającego klatkę schodową. Kamienica przy Grzybowskiej 73 od lat była zaniedbana. Kiedy w jej sąsiedztwie rozpoczęła się budowa wieżowca The Bridge, w pozbawionym lokatorów obiekcie wyburzono niemal całe wnętrze. Z dawnej eleganckiej kamienicy została jedynie klatka schodowa i zewnętrzne mury. W ramach prac zamontowano specjalną stalową konstrukcję wsporczą, która trzyma ocalałe ściany i chroni je przed zawaleniem. Budynek jest ujęty w gminnej ewidencji zabytków, więc wnętrza nie podlegały ochronie. Zniknęły zgodnie z prawem.
Grzybowska 73 w 2012 i obecnie. Autor zdjęcia: mamik/fotopolska.eu, Licencja: CC BY-SA 4.0 i whiteMAD/Mateusz Markowski
Jak informuje inwestor, istnieją konkretne plany co do przyszłości kamienicy. Obiekt zostanie odbudowany i odzyska dawny blask – zgodnie z wytycznymi wojewódzkiego konserwatora zabytków. Elewacja w części parterowej otrzyma okładzinę z terakotowych płytek o ciemnym, wiśniowo-brązowym kolorze – charakterystycznych dla wielu innych architektonicznych realizacji z tego okresu. Powyżej z kolei pojawi się tynk zatarty z piaskiem rzecznym oraz drewniana stolarka szerokich pasów okien. Dodane zostaną też elementy, których wcześniej nie było, m.in. podziemny parking samochodowy oraz komórki lokatorskie, a także niewielkie, ale eleganckie lobby wejściowe. W parterze budynku powstanie lokal usługowy z wejściem od strony ul. Grzybowskiej i od placu Europejskiego.
Szeroko zakrojony zakres prac budowlanych wewnątrz kamienicy wynika ze stanu technicznego budynku, który przez kilkadziesiąt lat nie doświadczył żadnego remontu. Wnętrze było w fatalnej kondycji i podjęto decyzję o jego usunięciu. Inwestor zapewnia, że kamienica będzie przystosowana do najwyższych współczesnych standardów mieszkaniowych, a po zakończeniu prac znajdzie się w niej kilkanaście apartamentów klasy premium. Nad projektem pracuje ta sama pracownia, która jest zaangażowana w trwającą po sąsiedzku inwestycję – budowę wieżowca The Bridge i renowację Bellony, czyli Polsko Belgijska Pracownia Architektury PROJEKT, doświadczona w renowacjach i rekonstrukcjach obiektów historycznych.
Grzybowska 73 w 2021 i dziś. Autor zdjęcia: mamik/fotopolska.eu, Licencja: CC BY-SA 4.0 i whiteMAD/Mateusz Markowski
Prace nad renowacją kamienicy mają zakończyć się na przełomie I i II kwartału przyszłego roku, co zbiegnie się z oddaniem do użytku The Bridge i przebudową ulicy Grzybowskiej, która stanie się przyjazną miejską ulicą z szerokimi chodnikami, ścieżką rowerową i większą ilością zieleni.
Zatem kamienica przy Grzybowskiej 73, pomimo znacznej ingerencji w jej wnętrze, niebawem odzyska dawny blask i powita nowych lokatorów. Czekamy na pierwsze wizualizacje, które są w przygotowaniu.
Źródło: Ghelamco, miastarytm.pl, Kamień i co? Ratujemy warszawskie zabytki
Czytaj też: Kamienica | Warszawa | Architektura w Polsce | Modernizm | whiteMAD na Instagramie
