Hala targowa w Chorzowie przy ul. Katowickiej jest znana każdemu mieszkańcowi miasta. Dziś to dość przysadzisty, zdecydowanie miało estetyczny obiekt z charakterystycznym szczytem, który góruje nad jezdnią. Budowla czasy swojej świetności ma już dawno za sobą. Powstała na początku XX w. i była wówczas jednym z najbardziej reprezentacyjnych i nowoczesnych obiektów w mieście.
Budowa hali targowej w ówczesnej Königshütte rozpoczęła się w 1903 roku, a oddano ją do użytku dwa lata później. Budynek został wzniesiony w stylu neogotyckim i była to pierwsza taka hala na Górnym Śląsku. Posiadała elektryczne oświetlenie, wodociąg oraz połączenie z bocznicą kolejową. Wyposażoną ją we własne zamrażarnie i system ogrzewania, trzy windy oraz bezpłatny telefon.
Hala targowa w Chorzowie w 1915 roku. Źródło: Śląska Biblioteka Cyfrowa
Inwestycja kosztowała 700 tys. marek. Łączna powierzchnia hali wynosiła ponad 11,4 tys. m². W hali mieściło się 479 stoisk, na drugiej kondygnacji było ich 153, a ponadto na antresoli funkcjonowała restauracja. Elewację hali zdobiły rzeźby ryb, zwierząt i owoców, a jej wnętrze wyłożono kafelkami. Dodatkowo na fasadzie znajdował się wysoki na 2 m, misternie zdobiony zegar. W okresie międzywojennym obiekt znacznie rozbudowano i zmodernizowano. W 1948 r. Chorzowska Spółdzielnia Spożywców chciała wyburzyć budynek pod budowę nowego magazynu. Władze nie wyraziły jednak na to zgody.
Hala targowa w Chorzowie na przełomie lat 20. i 30. XX w. oraz w 2020. Źródło: Śląska Biblioteka Cyfrowa i Adrian Tync, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
Hala w 1905 i 2021 roku. Źródło: Śląska Biblioteka Cyfrowa i Google Maps
Na przełomie lat 60. i 70. chorzowska hala targowa została przebudowana w stylu, który w założeniu miał być socmodernistyczny. Za projekt odpowiadał arch. Adrian Szendzielorz wraz z zespołem Biura Projektów Kopalnictwa Surowców Chemicznych ”Biprokop” w Chorzowie. Efekty tej architektonicznej katastrofy możemy podziwiać do dzisiaj. Na przestrzeni lat w obiekcie mieściła się m.in. Biedronka czy klub muzyczny Merkury. Około 2012 roku pojawiła się nowa nadzieja dla starej hali. W planach była szeroko zakrojona renowacja, podczas której budowla miała odzyskać dawny szyk jako „Stara Palarnia” – galeria handlowa z pomieszczeniami biurowymi i częścią usługowo-rozrywkową. Projekt ostatecznie nie został jednak zrealizowany, a inwestor w 2019 r. wystawił budynek ponownie na sprzedaż.
Hala ok. 1916 i 2012 roku. Źródło: Papierhandlung des Wanderers, Public domain, via Wikimedia Commons i Eugeniusz S./fotopolska.eu, Licencja: CC-BY 3.0
Hala targowa w Chorzowie na przełomie lat 30. i 40. XX w. oraz w 2021. Źródło: Kleines Stadtbuch von Kőnigshütte Oberschlesien 1941 i Google Maps
Wciąż jest możliwa rekonstrukcja z użyciem ocalałych elementów dawnego wystroju architektonicznego, gdyż wbrew pozorom historyczna fasada nie została zupełnie zniszczona. Nowa konstrukcja wzniesiona podczas feralnej modernizacji stoi w odległości ok. 1 metra przed dawną. Ta okazuje się być w nienaruszona i doskonale zakonserwowana, wciąż pełna oryginalnego detalu, rzeźb i gzymsów.
Budynek wraz z pobliskimi zabytkowymi zabudowaniami rzeźni miejskiej tworzy cenny zespół poprzemysłowego dziedzictwa Chorzowa.
Źródło: chorzowski.pl, rekonstrukcjeiodbudowy.pl
Czytaj też: Architektura w Polsce | Zabytek | Modernizm | Architektura | Miasto | Metamorfoza
