Chicago Temple Building jest fuzją modernistycznego wieżowca z… gotyckim kościołem. Wysoki na 178 m wieżowiec posiada trzy sanktuaria, które wybudowano na zlecenie kościoła metodystów w Chicago. Niecodzienny budynek nie jest najwyższym kościołem świata, choć jego wysokość znacząco przerasta katedrę w Ulm, której wysokość to 161,53 metrów. Co ciekawe, wieżowiec obchodzi w tym roku setną rocznicę wybudowania.
Budynek stojący u zbiegu ulic Washington i Clark w Chicago wybija się na tle okolicy. Ta część centrum jest gęsto zabudowana wieżowcami, jednak żaden inny budynek nie przypomina neogotyckiej katedry. Kościół metodystów w latach 20. szedł z duchem czasu, a miejscowi architekci zachęcali inwestorów do budowania coraz wyższych i okazałych budowli. Jednak zanim w tym miejscu powstał wieżowiec, metodyści gromadzili się w niższym budynku pochodzącym z połowy XIX wieku.
Chicago Fire
Pierwszy kościół z lat 30. XIX wieku mieścił się w drewnianej chacie przy rzece Chicago. Jednak metodyści szybko przenieśli się do obecnej lokalizacji. Murowany budynek rozbudowano w 1858 r. o nowe poziomy, a parter przeznaczono na sklepy. W 1871 r. wielki pożar Chicago pochłonął 9 km kw. zabudowy miasta. W skrócie, w niewiele ponad dobę centrum miasta obróciło się wtedy w popiół. Spaleniu uległ też kościół metodystów.
Burmistrz Chicago i mieszkańcy nie opłakiwali jednak zniszczonych zabudowań zbyt długo. Architekci szybko zabrali się do projektowania nowego, wielkiego miasta. Pierwsza Wielka Odbudowa stworzyła miejsce będące prekursorem wysokiej zabudowy. Z tego powodu nowy kościół metodystów nie tylko musiał pozostać w centrum, ale i dorównywać wysokością sąsiednim wieżowcom.
W 1923 r. rozpoczęto budowę Chicago Temple Building, choć wtedy znany był jeszcze pod nazwą City Temple. Kościół metodystów prowadził wewnętrzną debatę nad sensem budowania kościoła w centrum. Wielu optowało za budową kościoła w innych dzielnicach lub nawet na przedmieściach. Finalnie zgromadzenie zdecydowało o odbudowaniu kościoła “na rogu” w formie wieżowca. Po ukończeniu budowy w 1924 r. budynek był najwyższym w mieście.
Szkoła chicagowska
Wygląd budynku jest efektem architektury szkoły chicagowskiej. Szkielet budynku stanowią stalowe belki, a elewację wykonano z gotowych płyt. Architekci z biura Holabird & Root zdecydowali się pomieszać prostą chicagowską bryłę z neogotyckimi elementami. Dlatego parter budynku wyróżnia zdobiony portal z rozetą nad wejściem. Pierwsze piętra zdobią także ostrołuki. Z kolei strzelista wieża na dachu otoczona jest pinaklami, czyli mniejszymi, strzelistymi wieżyczkami. Korytarze i hole z windami również łączą w sobie neogotyk z art deco. Sufity przypominają zdobione sklepienia krzyżowo-żebrowe, z kolei elementy drzwi wykonane zostały z połyskliwego metalu.
Pomiędzy neogotycką wieżą i parterem mieści się główny korpus budynku o znacznie prostszej architekturze. Ta część przypomina, że Chicago Temple Building jest przykładem funkcjonalnej, biurowej architektury szkoły chicagowskiej. Bankierzy z Chicago chcieli nieco mniej zdobnych i bardziej przystosowanych do pracy wieżowców. Choć inwestorem był kościół metodystów, to budynek Chicago Temple spełnia głównie funkcję biurową.
Kaplica w chmurach
W budynku znajdują się trzy sanktuaria: parterowe, „Dixon Chapel” oraz „Sky Chapel”. Pierwsza sala może pomieścić do tysiąca osób, a jej wysokość sięga czwartego piętra. Wnętrza wyglądają jak wyciągnięte wprost z europejskiego gotyku. W oknach widać liczne witraże oraz ornamenty roślinne. Florystyczne zdobienia mogą stanowić nawiązanie do hiszpańskiego gotyku, który zawierał w sobie elementy sztuki islamskiej. W największej sali nie mogło zabraknąć także wielkich organów. „Dixon Chapel” znajduje się na drugim piętrze i jest niewielką salą z prostym, nowocześniejszym wystrojem.
Zdecydowanie najciekawszą salą jest „Sky Chapel” zlokalizowana u podstawy wieży na dachu. Wnętrze jest wykonane z drewna pochodzącego z jednej z nieruchomości rodziny Walgreenów. Myrtle Walgreen – żona założyciela aptek Walgreens podarowała kaplicę kościołowi metodystów w 1952 r. Okna ozdobione są szesnastoma witrażami ukazującymi życie Jezusa Chrystusa i opowieści ze Starego Testamentu. Dodatkowo na witrażach widnieje także pierwszy kościół metodystów nad rzeką i obecny wieżowiec. Drewniany ołtarz ukazuje Jezusa spoglądającego na Chicago z wieżowca. Płaskorzeźba nawiązuje do tej sprzed wejścia do sanktuarium parterowego, na której Jezus spogląda na Jerozolimę. Autorem płaskorzeźby jest niemiecki rzeźbiarz Alois Lang. Co ciekawe, „Podniebna kaplica” znajduje się na wysokości 120 metrów, co czyni ją najwyżej położonym miejscem kultu religijnego.
Budynek Chicago Temple Building jest jednym z najciekawszych przykładów architektury szkoły chicagowskiej. Pomieszanie dwóch stylów odzwierciedla także mieszankę w funkcjach budynku. Nie jest to budynek o przeznaczeniu wyłącznie sakralnym, dlatego nie jest on uznawany za najwyższy kościół na świecie. Za to jego podniebna kaplica, zadziwiająca architektura i ciekawa historia zachęcają do dalszego czytania o pierwszych wieżowcach Chicago.
Źródło: Chicago Temple
Czytaj też: Architektura | Architektura sakralna | Historia | Wieżowiec | Zabytek | Stany Zjednoczone | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie
