Zespół domów pod adresem Inżynierska 3 – artystyczna ostoja w ceglanych magazynach

Zespół budynków Towarzystwa Akcyjnego Przechowywania Mebli A. Wróblewski i S-ka pod adresem Inżynierska 3 w Warszawie powstał na początku XX wieku. Zgodnie z nazwą, spółka zajmowała się przechowywaniem mebli i wyposażenia mieszkań. Ceglane magazyny przetrwały czasy II wojny światowej i przez następne lata zmieniało się ich przeznaczenie – obecnie zajmują je instytucje artystyczne.

Zespół czterech domów został wybudowany w większości 1910 roku, ostatni budynek wzniesiono w latach 1913-1914. Hale (frontowa 8-piętrowa i tylne 5-piętrowe) wybudowano z cegły. Ich prosta modernistyczna stylistyka nawiązuje nieco do średniowiecznej zabudowy. Obiekty są połączone bramami i oszczędnie zdobione – jednak mimo tego robią wrażenie. Sylwetka frontowego domu z dwoma szczytami stanowi dominantę w krajobrazie okolicy.


Po wojnie ocalałe budynki zostały przeznaczone na magazyny Państwowego Zarządu Mienia Opuszczonego. Później korzystały z nich państwowe przedsiębiorstwa Moda Polska i Jubiler. W 1982 roku zabudowania dawnego składu spółki Wróblewskiego zostały wpisane do rejestru zabytków.

Domy A. Wróblewskiego pod adresem Inżynierska 3 w 1911 i 2024 r. Źródło: e-Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego i whiteMAD/Mateusz Markowski

Od połowy lat 90. zabudowania na Inżynierskiej dają schronienie licznym galeriom i pracowniom niezależnych artystów, którzy stworzyli tu miejsce o niepowtarzalnym klimacie. Pośrodku elewacji zachował się napis z liter nakładanych z zaprawy cementowej: “Tow. Akc. Wróblewski i S-ka”.

Przyziemie budynku w latach 70. i obecnie. Źródło: Praga w starej fotografii BOSZ 2015 i whiteMAD/Mateusz Markowski



30 stycznia 2013 roku niemal doszczętnie spłonęła trzecia oficyna. Mieścił się w niej znany klub Sen Pszczoły oraz pracownie wielu młodych artystów. Wypalony budynek był w tak złym stanie, że planowano go wyburzyć. Ostatecznie rozebrane zostały tylko najbardziej zagrażające zawaleniem fragmenty muru, a resztę zabezpieczono. W przyszłości oficyna ma zostać odbudowana i wraz z sąsiadującym obiektem przy ul. Targowej 80 zaadaptowana na Centrum Kreatywności Nowa Praga.

Źródło: stacjapraga.pl, twoja-praga.pl, warszawskie-mozaiki.pl

Czytaj też: Modernizm | Warszawa | Architektura w Polsce | Cegła | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie